Jak ciepło wpływa na ewolucję zwierząt? Polscy naukowcy postanowili to zbadać!
Naukowcy z Polski i Australii postanowili sprawdzić współzależności pomiędzy cieplejszym klimatem, a ewolucją ptaków. Jakie zmiany w nich zachodzą?
Najkrócej możemy to opisać tak, że w cieplejszych klimatach ewolucja prowadzi u ptaków do wydłużenia nóg i dziobów, a w osobnym procesie – do zmniejszania rozmiarów ciała.
Ptaki przy różnych temperaturach zachowują się w różny sposób, aby sobie poradzić. Jeśli jednak mówimy o klimacie to zwierzęta muszą sobie radzić przez całe życie. W konsekwencji stają się widoczne w ewolucji pewne tendencje. To ona sprawiają, że kolejne pokolenia coraz lepiej radzą sobie z temperaturą otoczenia.
Naukowcy poddali analizie dane na temat występowania i wymiarów niemal wszystkich, bo aż 9962 gatunków ptaków (jest ich około 10 tys.). Swoje badania i wnioski opublikowali w „Nature Communications”.
Zastosowaliśmy modele ewolucyjne, a więc nie porównywaliśmy bezpośrednio np. wróbli z kaczkami, ale ptaki w obrębie tzw. rodzin, a więc gatunki ze sobą spokrewnione. Na przykład jak różnią się rozmiary ciała, proporcje dzioba, skoku u kaczkowatych zamieszkujących różne strefy klimatyczne. Albo jak różnią się poszczególne wymiary między wróblakami z różnych części świata – tłumaczy dr Arkadiusz Fröhlich z Instytutu Ochrony Przyrody PAN
Jego zdaniem w ten właśnie sposób łatwiej dawało się zauważyć względne różnice, które pojawiają się stosunkowo szybko za sprawą różnic klimatycznych.
Badania pokazały, że np. w klimatach ciepłych występują duże ptaki takie jak np. strusie, które w toku ewolucji znalazły sposób na dobrą termoregulację i w kolejnych pokoleniach stopniowo wydłużały nogi i szyję. W klimatach chłodnych spotyka się gatunki niewielkie – mają zwykle niewielki w stosunku do ciała dziób i krótkie nogi. Ale możemy spotkać także ptaki o dużych dziobach i długich nogach takich jak bociany. Jak zaobserwujemy mają one jednak spore rozmiary korpusy. To powoduje, że w chłodne dni są w stanie zniwelować utratę ciepła przez peryferyjne części ciała.
Z badań wynikło, że zasady Allena (dotyczy zmian, jakim ewolucja poddaje peryferyjne części ciała) i Bergmanna (w cieplejszych klimatach ewolucja często prowadzi do zmniejszenia rozmiarów ciała, a w chłodnych klimatach – do zwiększenia rozmiarów) współdziałają ze sobą.
A jeśli weźmie się pod uwagę interakcje pomiędzy nimi, to są one w stanie wyjaśnić 20 procent zmienności między gatunkami. Zasady związane jedynie z termoregulacją mają więc spore znaczenie, ale stanowią tylko wycinek procesów, które sprawiają, że zwierzęta tak bardzo różnią się między sobą – powiedział także dr Fröhlich.
Czytaj też: Nowy gatunek motyla. Nazwano go na cześć Kopernika!
Źródło: naukawpolsce.pl
Grafika tytułowa: Vincent van Zalinge / Unsplash
