Globalne badanie ujawnia, jak pogoda steruje rozmnażaniem roślin
Zespół naukowców z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, kierowany przez dra Valentina Journé i prof. Michała Bogdziewicza, przeprowadził przełomowe badania nad mechanizmami rozmnażania roślin w skali globalnej.
Analiza długoterminowych danych z 746 populacji należących do 331 gatunków na całym świecie pozwoliła zrozumieć, jak warunki klimatyczne wpływają na cykliczną produkcję nasion, czyli zjawisko tzw. lat nasiennych.
Poznańscy badacze wykazali, że temperatura stanowi najczęstszy czynnik uruchamiający proces owocowania, choć jej rola zmienia się w zależności od klimatu – w strefach umiarkowanych i borealnych obfite owocowanie następuje po ciepłych latach, natomiast w lasach tropikalnych po okresach chłodniejszych. Wyniki sugerują, że postępujące globalne ocieplenie może prowadzić do osłabienia lub zaburzenia cykli reprodukcyjnych wielu gatunków, zwłaszcza w regionach tropikalnych, gdzie chłodniejsze okresy występują coraz rzadziej.
Odkrycie ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia, w jaki sposób zmiany klimatyczne wpływają na dynamikę populacji roślin i stabilność całych ekosystemów. Gatunki o najbardziej zmiennej produkcji nasion, takie jak dęby, buki czy sosny, okazały się szczególnie wrażliwe na wahania temperatury. Choć ta wrażliwość pozwala im synchronizować rozród na rozległych obszarach, czyni je też bardziej podatnymi na zakłócenia wynikające z przesunięć pogodowych. Nawet niewielkie zmiany w rytmie temperatur mogą prowadzić do utraty synchronizacji, co ogranicza skuteczność zapylania i zmniejsza szanse na naturalne odnowienie lasów.
Badania pokazują również, że zakłócenia w cyklach nasiennych mają konsekwencje wykraczające poza same rośliny. Wiele gatunków zwierząt – od gryzoni i ptaków po duże roślinożerne ssaki – zależy od lat nasiennych jako źródła pożywienia. Osłabienie owocowania może zatem wywołać efekt domina, wpływając na całą strukturę łańcuchów pokarmowych i funkcjonowanie lasów w dłuższej perspektywie.
Źródło: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Czytaj też: Naukowcy wzięli pod lupę czarny bez. Jak nie zmarnować jego mocy?
Grafika tytułowa: Ink Pond / Unsplash
