Zespół suchego oka? Gogle VR pomogą
Gogle VR mogą zmniejszać ryzyko wystąpienia zespołu suchego oka: pierwsze na świecie obserwacje przebiegu czasu podczas sesji VR. Naukowcy zbadali wpływ używania gogli VR na dynamikę filmu łzowego.
W ostatnich latach gry wykorzystujące wirtualną rzeczywistość (VR) zyskały dużą popularność, a coraz więcej użytkowników włącza VR i immersyjne zestawy słuchawkowe do swojego codziennego życia. Urządzenia te zapewniają bardzo realistyczne wrażenia wizualne, tworząc silne poczucie obecności i odłączenia od rzeczywistego świata. Pojawiły się jednak obawy dotyczące wpływu długotrwałego korzystania z VR — zwłaszcza przy niewielkiej odległości od ekranu — na zdrowie oczu i potencjalnego związku z zespołem suchego oka, schorzeniem oczu charakteryzującym się niestabilnością filmu łzowego.
Film łzowy to dynamiczny, wielowarstwowy system złożony z warstw lipidowych i wodnych, które wspólnie chronią i nawilżają oko. Nadmierna ekspozycja na systemy wyświetlania obrazu może zaburzyć tę równowagę, powodując niestabilność filmu łzowego, co prowadzi do dyskomfortu w oku. Chociaż w poprzednich badaniach analizowano stabilność filmu łzowego przed i po użyciu zestawu słuchawkowego VR, zmiany w zachowaniu filmu łzowego w czasie rzeczywistym podczas używania zestawu słuchawkowego VR pozostawały niezbadane.
Aby rozwiązać ten problem, profesor nadzwyczajny Yoshiro Okazaki z Uniwersytetu Waseda w Japonii oraz profesor wizytujący dr Norihiko Yokoi z Uniwersytetu Medycznego Prefektury Kioto w Japonii opracowali nowatorską metodę wykorzystującą zestawy słuchawkowe VR z ultra kompaktową kamerą do obserwacji dynamiki filmu łzowego w czasie rzeczywistym. W artykule opublikowanym 26 września 2025 r. w 15. tomie Scientific Reports przedstawiono pierwsze dane w czasie rzeczywistym dotyczące zmian dynamiki filmu łzowego w trakcie sesji VR.
– W cyfrowym świecie, w którym wiele osób martwi się o komfort widzenia, zmotywował nas brak danych w czasie rzeczywistym dotyczących zmian w filmie łzowym podczas korzystania z VR – powiedział Yoshiro Okazaki z Uniwersytetu Waseda.
Naukowcy zaprojektowali zestaw VR z wbudowanym ultrakompaktowym systemem kamer, który umożliwiał nieinwazyjną obserwację filmu łzowego podczas sesji VR. 14 zdrowych uczestników grało w grę VR przez 30 minut, podczas gdy wbudowana kamera monitorowała zmiany w wzorze interferencji warstwy lipidowej filmu łzowego na początku badania i co pięć minut podczas krótkich przerw.
W miarę postępu gry naukowcy zauważyli znaczny wzrost stopnia zaburzeń warstwy lipidowej filmu łzowego, co było zgodne z jej pogrubieniem. Ponadto po sesji VR znacznie wzrosła temperatura rogówki i górnej powieki. Wyniki te sugerują, że ogrzanie okolicy oczu wewnątrz zestawu słuchawkowego mogło doprowadzić do pogrubienia warstwy lipidowej filmu łzowego.
Wcześniejsze badania wykazały, że wzrost grubości warstwy lipidowej, wywołany podwyższoną temperaturą, wiąże się ze zwiększoną stabilnością filmu łzowego. Dlatego też istotne jest, aby w niniejszym badaniu wyjaśniono, czy podobna stabilizacja filmu łzowego występuje w zastosowanych warunkach eksperymentalnych.
Według Okazaki „chociaż nie ma to na celu przedstawienia twierdzeń dotyczących zdrowia, nasze wyniki dostarczają informacji na temat tego, jak środowisko termiczne wewnątrz zestawów VR może wpływać na zachowanie filmu łzowego”. Dodaje on również, że „jest to przydatne nie tylko dla użytkowników, ale także dla projektantów zestawów słuchawkowych, którzy są zaangażowani w opracowywanie przyszłych systemów VR”.
Jednak obserwacje z badania ograniczały się do zdrowych uczestników, pozostawiając otwarte pytania o to, czy podobne wyniki można by zaobserwować u osób z zespołem suchego oka lub dysfunkcją gruczołów Meiboma. Badanie nie obejmowało również grupy kontrolnej bez zestawów słuchawkowych. Okazaki zauważa, że planują rozszerzyć badania o populacje kliniczne i odpowiednie grupy kontrolne.
Na razie wyniki te dostarczają cennych wstępnych informacji zarówno dla użytkowników VR, jak i twórców. Chociaż badanie nie dotyczy strategii leczenia ani profilaktyki, jego wyniki mogą mieć wpływ na przyszłe projekty zestawów słuchawkowych i kwestie związane z komfortem i zdrowiem oczu podczas ich użytkowania.
Źródło: Uniwersytet Waseda
Czytaj też: Zajęte stoliki? Studenci z Lublina stworzyli aplikację, która wie, gdzie usiądziesz!
Grafika tytułowa: Azwedo L.LC / Unsplash
