Wysoko przetworzona żywność a ryzyko cukrzycy u młodych osób
Naukowcy z Uniwersytetu Południowej Kalifornii (USC) odkryli, że częste spożywanie wysoko przetworzonej żywności (UPF) może prowadzić do wczesnych zaburzeń metabolizmu glukozy u młodych osób, zwiększając ryzyko stanu przedcukrzycowego.
W ramach czteroletniego badania obserwowano 85 osób w wieku 17–22 lat. Okazało się, że wzrost udziału UPF w diecie był ściśle powiązany z podwyższonym poziomem cukru we krwi i wczesnymi oznakami insulinooporności – stanu, w którym organizm coraz gorzej reaguje na insulinę. Wyniki opublikowano w czasopiśmie Nutrition and Metabolism.
Ponad połowa kalorii w typowej amerykańskiej diecie pochodzi dziś z produktów ultraprzetworzonych – fast foodów, słodzonych napojów, gotowych przekąsek czy pakowanych słodyczy. Już wcześniej wiadomo było, że u dorosłych ich nadmiar sprzyja cukrzycy typu 2, otyłości i chorobom serca. Teraz badacze wykazali, że podobne ryzyko może dotyczyć również młodych dorosłych.
– Nawet niewielki wzrost spożycia wysoko przetworzonej żywności może zaburzać gospodarkę glukozową u osób młodych. To sygnał ostrzegawczy, że dieta jest kluczowym, modyfikowalnym czynnikiem ryzyka rozwoju cukrzycy – podkreśla dr Vaia Lida Chatzi z Keck School of Medicine, współautorka badania.
Uczestnicy badania wypełniali szczegółowe dzienniki żywieniowe, a naukowcy analizowali, jaki procent ich dziennej energii pochodził z produktów UPF. W kolejnych etapach pobierano próbki krwi po spożyciu napoju glukozowego, by sprawdzić, jak organizm reaguje na wzrost poziomu cukru.
Rezultaty były jednoznaczne: już 10-procentowy wzrost udziału UPF w diecie zwiększał o 64% ryzyko wystąpienia stanu przedcukrzycowego i o 56% ryzyko zaburzonej tolerancji glukozy. U osób spożywających najwięcej takich produktów zaobserwowano również podwyższony poziom insuliny, co wskazuje na początki insulinooporności.
Dr Chatzi zwraca uwagę, że wczesna dorosłość to kluczowy moment dla zdrowia metabolicznego. To właśnie wtedy kształtują się nawyki żywieniowe, które mogą determinować ryzyko chorób w przyszłości.
– To czas, w którym można jeszcze odwrócić procesy prowadzące do cukrzycy. Zmiana diety na bardziej naturalną, opartą na pełnych produktach, owocach, warzywach i zbożach pełnoziarnistych, może przynieść ogromne korzyści – powiedziała badaczka.
Autorzy pracy podkreślają, że skutki nadmiaru UPF nie dotyczą wyłącznie osób starszych czy z nadwagą – również młodzi, zdrowi dorośli są narażeni na negatywne zmiany w metabolizmie.
– Nasze wyniki wskazują, że ograniczenie wysoko przetworzonej żywności może być jednym z najprostszych sposobów zapobiegania cukrzycy typu 2. Nawet niewielkie zmiany w wyborach żywieniowych mogą mieć duży wpływ na zdrowie metaboliczne – dodał Yiping Li z Dartmouth College.
Naukowcy planują kolejne, szerzej zakrojone badania, które pozwolą ustalić, jakie konkretne składniki wysoko przetworzonej żywności – takie jak emulgatory, sztuczne słodziki czy tłuszcze trans – najbardziej zaburzają regulację glukozy. Ich celem jest także zrozumienie, jak dokładnie te produkty wpływają na funkcjonowanie trzustki i wrażliwość komórek na insulinę.
Badanie USC dostarcza kolejnych dowodów na to, że sposób odżywiania w młodym wieku ma długofalowe skutki dla zdrowia. Dieta bogata w naturalne produkty i uboga w przetworzone przekąski może być jednym z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania rozwojowi cukrzycy i innych chorób metabolicznych już od wczesnej dorosłości.
Źródło: Uniwersytet Południowej Kalifornii
Czytaj też: Przełomowy algorytm AI z ECU może odmienić diagnostykę raka, chorób serca i powikłań cukrzycowych!
Grafika tytułowa: Belova59 / Pixabay
