Starożytny cud techniki z Antikythery ponownie w centrum zainteresowania!

Mechanizm z Antikythery, to najstarszy na świecie starożytny cud techniki. Działał jednak inaczej niż myśleli wcześniej naukowcy.

Mechanizm z Antykithiry, znaleziony przez poławiaczy gąbek u wybrzeży greckiej wyspy Antykithiry w 1901 roku, został stworzony około 2200 lat temu. Urządzenie, które zawiera koła zębate z brązu, jest czasami nazywane najstarszym „komputerem” na świecie.

Naukowcy wcześniej uważali, że pierścień kalendarza na mechanizmie Antikythera naśladował starożytny kalendarz egipski. Nowe badania sugerują jednak, że zamiast tego śledził on grecki kalendarz księżycowy.

Mechanizm z Antykithiry – starożytne urządzenie wielkości pudełka na buty, które służyło do śledzenia ruchów słońca, księżyca i planet – opierał się na greckim kalendarzu księżycowym, a nie słonecznym używanym przez Egipcjan, jak wcześniej sądzono ujawniają nowe badania – czytamy na portalu.

Jeden element mechanizmu, znany jako „pierścień kalendarzowy”, służył do śledzenia dni w roku. Chociaż pierścień znany jest od jakiegoś czasu, zachował się tylko częściowo, więc nie jest jasne, ile dni miał śledzić (posiadał nieokreśloną dokładnie liczbę dziurek).

Prześwietlenie starożytnego artefaktu

W 2020 roku zespół kierowany przez niezależnego badacza Chrisa Budiselica wykorzystał nowe zdjęcia rentgenowskie urządzenia w połączeniu z pomiarami i analizą matematyczną, aby ustalić, że mechanizm prawdopodobnie nie obejmował pełnego roku kalendarzowego słonecznego, ale raczej 354 dni, tak jak miałoby to miejsce być stosowane w kalendarzu księżycowym.

Pod koniec czerwca 2024 roku artykuł opublikowany w The Horological Journal przyniósł podobne ustalenia. Zespół z University of Glasgow wykorzystał techniki statystyczne opracowane dla Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory do wykrywania fal grawitacyjnych – tzw. zmarszczek w czasoprzestrzeni wytwarzanych przez zderzenia masywnych obiektów niebieskich, takich jak czarne dziury. Te metody statystyczne są wystarczająco czułe, aby wykryć słabe sygnały z potencjalnie bardzo zaszumionego tła.

Ostateczne ustalenie dni

Kiedy badacze przeszkolili zaawansowaną technikę statystyczną na mechanizmie z Antykithiry, byli w stanie wykorzystać położenie znanych dziur, a także prawdopodobny sposób dopasowania fragmentów mechanizmu do siebie, aby wydedukować liczbę i rozmieszczenie utraconych otworów.

Ostatecznie ustalili, że mechanizm prawdopodobnie miał 354 lub 355 otworów. Oznaczało to, że prawdopodobnie był zgodny z 354-dniowym kalendarzem księżycowym używanym wówczas w Grecji, a nie 365-dniowym kalendarzem używanym przez starożytnych Egipcjan. Początkowo sądzono, że korzystano z 365-dniowego egipskiego kalendarza słonecznego, ponieważ jest on dokładniejszy od 354-dniowego kalendarza księżycowego.

Wyniki uzyskane przez zespół z Glasgow dostarczają nowych dowodów na to, że jeden ze składników mechanizmu z Antykithiry był najprawdopodobniej wykorzystywany do śledzenia greckiego roku księżycowego – stwierdzili naukowcy w komunikacie.

Zespół naukowców był pod wrażeniem dbałości twórców urządzenia o szczegóły.

Dokładność pozycjonowania otworów wymagałaby bardzo dokładnych technik pomiarowych i niesamowicie pewnej ręki, aby je utworzyć. To zgrabna symetria, że dostosowaliśmy techniki, których używamy do badania wszechświata dzisiaj, aby lepiej zrozumieć mechanizm, który pomagał ludziom śledzić niebo prawie dwa tysiące lat temu – powiedział współautor badania Graham Woan, profesor astrofizyki na University of Glasgow.

Źródło: livescience.com

Czytaj też: „Wyjątkowe” odkrycie starożytnych egipskich grobowców w Asuanie

Grafika tytułowa: Trnava University / Unsplash