Rozszerzanie źrenic zmniejsza się wraz z wiekiem?
Wzrok człowieka pogarsza się wraz z wiekiem. Słabe oświetlenie lub silny kontrast między światłem, a ciemnością może prowadzić do dyskomfortu w życiu codziennym osób starszych, a ma także negatywny wpływ na rytm snu i czuwania.
Neurobiolodzy z Instytutu Cybernetyki Biologicznej im. Maxa Plancka w Tybindze i Uniwersytetu w Bazylei potwierdzają, że dzieje się tak również na skutek zmniejszającej się zdolności źrenicy oka do wystarczającego rozszerzenia.
Podczas jazdy wieczorem nadjeżdżające pojazdy mogą oślepiać i mocno ograniczać widoczność kierującemu. Takie sytuacje nie dotyczą wyłącznie osób starszych. Naukowcy postanowili więc przebadać kobiety i mężczyzn w wieku od 18 do 87 lat.
Uczestnicy byli narażeni na różne codzienne sytuacje w typowych warunkach oświetleniowych w ciągu dnia: w pomieszczeniu przy świetle sztucznym i naturalnym, podczas pracy przy komputerze z ekranem LED oraz na spacerze w plenerze przy świetle naturalnym. Następnie w laboratorium wszystkie osoby biorące udział w badaniu zostały wystawione na działanie sztucznego światła o różnych długościach fal (czerwone, zielone, niebieskie i białe) i zmierzono rozszerzenie ich źrenic w celu porównania i kontroli z wynikami innych badań.
Szerokość źrenicy zmniejsza się wraz z wiekiem
Nasze wyniki potwierdzają hipotezę, że zdolność źrenicy do przystosowania się do zmiennych warunków oświetleniowych zmniejsza się wraz z wiekiem. Na podstawie naszej szerokiej próby możemy ustalić, że szerokość źrenicy zmniejsza się o około 0,4 milimetra na dekadę. Młodzi ludzie widzą słabo oświetlone nocne otoczenie lepsze od osób starszych ze względu na większą zwinność ich uczniów – powiedział kierownik projektu Manuel Spitschan, który jest m.in. kierownikiem w Instytucie Cybernetyki Biologicznej Maxa Plancka.
Jak tłumaczy Instytut, kiedy światło dostaje się do oka, źrenica działa jak otwór aparatu, a siatkówka jak światłoczuły czujnik: w jasnym świetle źrenica zamyka się do średnicy dwóch milimetrów, dzięki czemu mniej światła dociera do miejsca wrażliwego na bodziec receptory światła siatkówki wewnątrz oka. W słabym świetle otwiera się do ośmiu milimetrów, dzięki czemu więcej światła może dotrzeć do komórek siatkówki wrażliwych na jasność i kolor. Jeśli natężenie światła stanie się zbyt duże, percepcja wzrokowa będzie odpowiadać prześwietleniu; jeśli nie ma wystarczającej ilości światła, spowoduje to niedoświetlenie.
W domu lub w pracy pogorszenie ostrości wzroku może mieć niekorzystny wpływ na ogólną jakość życia i pracy ze względu na zmniejszone rozszerzenie źrenic. Jeśli oko musi szybko dostosować się do zmieniającego się poziomu jasności, zbyt dużo kontrastowego oświetlenia w na zewnątrz domu w nocy lub na klatce schodowej może powodować ryzyko potknięcia. W miejscu pracy dobrze oświetlone otoczenie bez odblasków może pomóc, jeśli ludzie muszą szybko reagować lub wymagają wysokiego poziomu koncentracji. Ma to kluczowe znaczenie w pracy środowiskach o większym ryzyku obrażeń – zaleca Manuel Spitschan.
Wpływ na rytm snu i czuwania osób starszych
Okazuje się również, że oświetlenie siatkówki jest ważne dla naszego wewnętrznego zegara, ponieważ jest on stale zsynchronizowany z otaczającym środowiskiem poprzez naprzemienność światła i ciemności. Obecne badanie wykazało, że osoby starsze mają znacznie mniej światła dostępnego w ramach swojego zegara dobowego. Ma to wpływ na samopoczucie fizyczne, zwłaszcza na zdrowy sen. Osoby starsze są bardziej podatne na zakłócenia cyklu snu i czuwania.
Warto również zauważyć, że kolor oczu, płeć czy spożycie kofeiny nie mają wpływu na ostrość wzroku w związku z rozszerzeniem źrenic w miarę starzenia się.
Źródło: Max Planck Institute
Czytaj też: Nowe badanie krwi wykrywa raka jajnika o wiele lat wcześniej?
Grafika tytułowa: Amanda Dalbjörn / Unsplash
