Przełom z Krakowa? Odkryto mechanizm, który może otworzyć drogę do wyleczenia HIV-1!
Międzynarodowy zespół badaczy z Małopolskiego Centrum Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, pod kierunkiem dr hab. Anny Kuli-Păcurar, przy współpracy naukowców z Wolnego Uniwersytetu Brukselskiego i Uniwersytetu w Amsterdamie, dokonał odkrycia, które może odmienić przyszłość walki z HIV-1. Badacze po raz pierwszy szczegółowo opisali potranskrypcyjny mechanizm regulujący latencję oraz reaktywację wirusa, wskazując tym samym nowy kierunek dla skutecznych terapii. To niezwykle istotne osiągnięcie, ponieważ mimo czterech dekad badań, wciąż nie udało się stworzyć szczepionki na HIV, a dotychczasowe terapie jedynie kontrolują jego obecność w organizmie.
Jednym z największych problemów w walce z wirusem jest jego zdolność do ukrywania się w formie latentnej w komórkach układu odpornościowego, tworząc trudne do zwalczenia rezerwuary. Obecnie stosowana strategia „shock and kill”, polegająca na reaktywacji uśpionego wirusa i niszczeniu zakażonych komórek, opiera się głównie na blokadzie mechanizmów transkrypcyjnych. Jak wykazali krakowscy badacze, to jednak nie wystarcza, ponieważ wciąż nie brano pod uwagę potranskrypcyjnych barier blokujących eksport wirusowego RNA z jądra komórkowego.
Najważniejszym elementem odkrycia okazała się rola białka komórkowego MATR3, które reguluje eksport wirusowych transkryptów do cytoplazmy w sposób zależny od innego białka – Rev. Badania wykazały, że interakcja MATR3 i Rev chroni RNA przed degradacją przez mechanizmy jądrowe powiązane z białkiem MTR4 i egzosomem. Co więcej, po raz pierwszy udało się udokumentować obecność nowej potranskrypcyjnej blokady hamującej eksport RNA w próbkach pobranych od 22 pacjentów, co potwierdza realne znaczenie tych procesów w zakażeniach ludzkich.
Odkrycie nowej ścieżki regulacyjnej MATR3–Rev–MTR4 to przełomowe wydarzenie w badaniach nad HIV-1. Może ono stanowić fundament dla terapii, które w przyszłości pozwolą na całkowite usunięcie wirusa z organizmu pacjenta, a nie tylko na jego kontrolowanie. To otwiera perspektywy na rozwiązania, które jeszcze niedawno wydawały się nierealne i może zbliżyć świat nauki do opracowania skutecznej metody leczenia, a nawet wyleczenia zakażenia HIV-1.
Projekt został sfinansowany między innymi przez Narodowe Centrum Nauki, co podkreśla znaczenie polskiego wkładu w międzynarodowe badania nad jedną z najpoważniejszych chorób współczesności. Wyniki pracy krakowskich naukowców dają nową nadzieję milionom pacjentów na całym świecie.
Źródło: Uniwersytet Jagielloński
Czytaj też: Polscy naukowcy opracowują nanoklatki, które mogą zrewolucjonizować walkę z rakiem!
Grafika tytułowa: National Institute of Allergy and Infectious Diseases / Unsplash
