ESA tworzy księżycowy system nawigacyjny Moonlight. Wrocławscy naukowcy w kluczowej roli!
Europejska Agencja Kosmiczna zapowiedziała stworzenie własnego systemu nawigacyjnego Moonlight, który umożliwi precyzyjne lokalizowanie obiektów na Księżycu i w jego pobliżu. To kluczowy krok w kierunku budowy infrastruktury niezbędnej do przyszłych misji międzyplanetarnych, w tym planowanej wyprawy na Marsa. System ma być gotowy w ciągu najbliższych sześciu lat i obejmować będzie sieć czterech satelitów księżycowych, naziemne stacje referencyjne oraz odbiorniki instalowane w łazikach i lądownikach.
W opracowaniu technologii Moonlight istotny udział mają polscy naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Ich zadaniem było opracowanie modeli ruchu satelitów poruszających się po bardzo wymagających orbitach wokół Księżyca. Ze względu na silnie eliptyczny kształt orbity oraz działające na nią siły zakłócające, stworzenie realistycznego modelu wymagało uwzględnienia wielu dynamicznych czynników. Największym wyzwaniem było odwzorowanie zachowania satelitów w okolicach perycentrum, gdzie trajektoria ulega największym zmianom.
Badacze musieli także uwzględnić wpływ sił niegrawitacyjnych, takich jak ciśnienie promieniowania słonecznego, oraz konieczność niezwykle precyzyjnej synchronizacji czasu między satelitami. Bez dokładnego pomiaru czasu, realizowanego przez pokładowe zegary atomowe, system nie mógłby skutecznie funkcjonować. W satelitach znajdzie się co najmniej kilka takich zegarów, co zagwarantuje niezawodność i ciągłość pracy całej infrastruktury.
Projekt Moonlight to jednak dopiero początek. ESA już przygotowuje się do jeszcze bardziej ambitnego przedsięwzięcia – budowy systemu MARCONI, który ma służyć do komunikacji i nawigacji wokół Marsa. Ze względu na opóźnienie sygnału radiowego sięgające nawet 22 minut, rozwiązania marsjańskie muszą być w pełni autonomiczne. Oznacza to, że zarówno orbitery, jak i pojazdy naziemne będą musiały samodzielnie określać pozycję oraz podejmować decyzje na miejscu, bez stałego kontaktu z Ziemią.
Rozwój takich technologii otwiera zupełnie nowy rozdział w eksploracji kosmosu. Europa nie tylko nadrabia dystans względem USA czy Chin, ale też buduje własne zaplecze technologiczne, bazując na wiedzy i kompetencjach lokalnych zespołów badawczych. Udział wrocławskich naukowców w tworzeniu systemu Moonlight to dowód na to, że polska nauka odgrywa coraz większą rolę w globalnych projektach kosmicznych.
Źródło: Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Grafika tytułowa: Ganapathy Kumar / Unsplash
