Jak dobrać odpowiednie chłodzenie do procesora?
Odpowiedni dobór chłodzenia jest ważny ze względu na bezpieczeństwo i trwałość procesora. Układy tego typu generują dużo ciepła podczas pracy, a zbyt wysoka temperatura może spowodować przegrzanie, skrócenie żywotności i uszkodzenie komponentów. Skuteczne chłodzenie zapewnia natomiast utrzymanie procesora w odpowiedniej temperaturze, co poprawia wydajność i stabilność działania komputera.
Od czego zależy dobór chłodzenia procesora?
Dobór odpowiedniego chłodzenia zależy od kilku czynników, takich jak rodzaj procesora, jego moc obliczeniowa, budżet, preferencje dotyczące hałasu oraz możliwości montażu w obudowie komputera. Oto kilka kroków, które można podjąć, aby w odpowiedni sposób dobrać chłodzenie procesora:
- W pierwszej kolejności musimy zidentyfikować swój procesor. Będzie to z pewnością układ od AMD lub Intela. Co prawda większość chłodzeń jest wyposażonych w mocowania dostosowane do produktów obu marek, jednak musimy być świadomi tego, z jakiego CPU korzystamy by w odpowiedni sposób zamontować wentylator lub blok wodny.
- Kolejnym krokiem będzie dokładne przyjrzenie się obudowie komputera. Musi być ona przestronna, by pomieścić największe chłodzenia dedykowane bardzo wydajnym procesorom, które gracze lubią przecież podkręcać. Warto zwrócić uwagę m.in. na wysokość i szerokość obudowy oraz to, ile miejsca zajmują w niej pozostałe komponenty.
- Gdy już dwa powyższe kroki mamy za sobą, to warto zastanowić się nad tym, na jaki tym chłodzenia chcemy postawić. Najczęściej stawia się na chłodzenie powietrzem – ze względu na to, że jest stosunkowo skuteczne i niedrogie. Bardziej zaawansowani użytkownicy chętnie stawiają na bloki wodne, które są droższe, ale i o wiele bardziej wydajne.
- Przy wyborze odpowiedniego chłodzenia musimy zwracać uwagę na TDP (Thermal Design Power) procesora. Jest to parametr, który określa na jakie chłodzenie musimy postawić, by ciepło było odprowadzane z układu w skuteczny sposób. Trzeba stawiać na chłodzenia, które są w stanie obsłużyć TDP danego procesora. Zazwyczaj istotne informacje w tej kwestii są podawane na kartach produktu komponentu, który nas interesuje.
- Oczywiście na rynku mamy chłodzenia głośniejsze i takie, które zapewniają niski poziom hałasu. Tu powinniśmy kierować się indywidualnymi preferencjami. Często producenci podają dane dotyczące poziomu hałasu w decybelach (dB) na swoich stronach internetowych lub na opakowaniach.
- Jeśli chcemy w przyszłości podkręcać procesor, to warto wybrać chłodzenie, które zapewni odpowiednie odprowadzanie ciepła nawet przy wyższych obciążeniach i temperaturach. Warto również – przed zdecydowaniem się na zakup danego chłodzenia – poczytać opinie na jego temat. Dobór odpowiedniego systemu odprowadzającego ciepło to bowiem ważna decyzja. Tu nie można się decydować na zakup przysłowiowego „kota w worku”.
Kilka słów o rodzajach chłodzenia
Chłodzenie powietrzem jest najpowszechniejszą i najbardziej dostępną metodą odprowadzania ciepła dla komputerów. W tym rodzaju chłodzenia używa się radiatora z wentylatorem, który odprowadza ciepło z komponentów elektronicznych i rozprasza je do otaczającego powietrza. Chłodzenie powietrzem jest stosunkowo proste w instalacji i konserwacji. Wymaga jedynie czyszczenia kurzu z radiatora i wentylatorów, aby utrzymać sprawność. Najczęściej stosowanym rodzajem chłodzenia powietrzem jest właśnie chłodzenie procesora, gdzie radiator z wentylatorem jest zamocowany bezpośrednio na owym układzie. Chłodzenie powietrzem może być skuteczne, ale niektóre wysokowydajne komponenty – między innymi gamingowe – mogą wymagać bardziej zaawansowanych sposobów na odprowadzanie ciepła.
Chłodzenie cieczą jest alternatywną metodą obniżania temperatury procesora, która wykorzystuje płyn chłodzący (najczęściej to woda lub mieszanka wody z dodatkami). Centralną rolę odgrywa tu pompa, która przeprowadza go przez specjalne rurki i bloki chłodzące zamocowane na komponentach elektronicznych. W ten sposób ciepło jest odbierane i przekazywane do połączonego z rurkami radiatora, z którego natomiast odprowadzają go wentylatory. Chłodzenie cieczą ma pewną przewagę nad chłodzeniem powietrzem. Mowa o wydajności. Ciecz ma większą pojemność cieplną niż powietrze. Ponadto, chłodzenie cieczą może być bardziej efektywne w przypadku dużych obciążeń cieplnych lub w przypadku overclockingu, gdzie podnosi się wydajność komponentów ponad fabryczne specyfikacje.
Chłodzenie cieczą jest jednak bardziej skomplikowane w instalacji i wymaga dodatkowych komponentów, takich jak pompa, zbiornik na ciecz chłodzącą i rurki do przepływu cieczy. Jest również bardziej kosztowne niż chłodzenie powietrzem. Nieco bardziej skomplikowana jest również konserwacja takiego układu. Konieczne jest bowiem stałe kontrolowanie poziomu cieczy chłodzącej oraz czyszczenie chłodzenia po to, aby uniknąć tworzenia się osadów i korozji.
Ważna kwestia szczególnie dla „wyczynowców”
Kto przywiązuje szczególną uwagę do odpowiedniego doboru chłodzenia? Przede wszystkim osoby, które składają komputery z myślą o graniu lub o pracy kreatywnej. To sprzęt, który musi się mierzyć w toku użytkowania z potężnymi obciążeniami. Takie komputery wykorzystują zaawansowane procesory, karty graficzne i inne komponenty, które generują dużą ilość ciepła podczas intensywnego użytkowania. Podczas grania w wymagające gry lub przetwarzania grafiki 3D są one poddawane dużym obciążeniom, co prowadzi do wzrostu temperatury. Gdy temperatura wzrasta, możliwe jest przyspieszone zużycie i osłabienie poszczególnych podzespołów, a co za tym idzie – awarie sprzętu.
Odpowiednio dobrane chłodzenie w skuteczny sposób odprowadza ciepło z obciążonych podzespołów komputerowych zapewniając im odpowiednią temperaturę pracy. Niskie temperatury to natomiast wyższa stabilność pracy oprogramowania oraz wydłużona żywotność sprzętu. Dobrze chłodzony komputer to również wysoka wydajność pracy w aplikacjach oraz grach. Nie od dziś bowiem wiadomo, że przegrzany komputer może mocno spowalniać podczas przetwarzania dużych paczek danych.
Dużej uwagi do doboru chłodzenia nie przywiązują natomiast osoby, które wykorzystują komputer do pracy lub do konsumpcji treści multimedialnych – muzyki, wideo itp. Bardzo często niedrogie zestawy dedykowane takim zastosowaniom wyposażone są w zintegrowane z płyta główną układy graficzne lub nawet karty chłodzone pasywnie. W przypadku takich komputerów ważniejsze od radykalnego zbijania temperatur jest zachowanie cichej pracy oraz prostoty konstrukcji.
Czytaj też: Komputer ze zintegrowaną czy z dedykowaną kartą graficzną?
A czy Wy stawiacie w przypadku Waszych komputerów na zaawansowane chłodzenie? A może w 100% polegacie na rozwiązaniach serwowanych przez producenta? Dajcie znać w komentarzach! Ja w przypadku Chromebooka korzystam z fabrycznego chłodzenia pasywnego. W przypadku peceta natomiast postawiłem na duże chłodzenie powietrzem od bequiet!.
Grafika tytułowa: Erik Gazi / Unsplash
