W Amazonii istnieje ukryty obieg wody?
Największy na Ziemi obszar tropikalnego lasu deszczowego utrzymuje się przy życiu dzięki złożonemu obiegowi wody, który dopiero naukowcy zaczynają poznawać.
Rzeki i dopływy lasów deszczowych Amazonii zawierają około jednej piątej zasobów słodkiej wody na Ziemi, co stanowi pożywienie dla ogromnej różnorodności ssaków, ptaków, roślin i płazów. Pomaga także wspierać 47 milionów ludzi w otaczającym regionie dorzecza, który obejmuje lasy górskie, tereny podmokłe i systemy rzeczne w dziewięciu krajach Ameryki Południowej.
Jak podaje portal złożony system hydroklimatyczny, który utrzymuje ten region, łączy Andy, nizinę Amazonki i Ocean Atlantycki (ścieżka AAA), powodując obieg cząsteczek wody z powierzchni Ziemi do powietrza i z powrotem. Naukowcy porównali już wcześniej ten system z pompą recyrkulującą wilgoć, wspomagającą lokalne opady deszczu.
Do tej pory większość wysiłków badawczych i ochronnych skupiała się na biomie lądowych lasów deszczowych, jednak trwałość lasów deszczowych zależy od ścieżki AAA – powiedział hydrolog z Florida International University Claire Beveridge.
Ten wielokierunkowy obieg wody nie tylko dostarcza deszcz, ale także przemieszcza glebę – z Andów, przez rzeki, do lasów, a ostatecznie do oceanu. Te fale składników odżywczych przemywane wodą pomagają utrzymać gęsto upakowane i bardzo zróżnicowane siedliska lądowe i wodne.
Szlak AAA zapewnia około 40 procent dopływu osadów do Atlantyku, przyczyniając się do wielu cykli składników odżywczych w oceanie. Pióropusz Amazonki rozciąga się na kilka tysięcy kilometrów w głąb Oceanu Atlantyckiego, a jego skład sprawia, że jest niezbędny dla równowagi składników odżywczych w oceanie i sekwestracji dwutlenku węgla – piszą naukowcy w swoim badaniu.
Chociaż Amazonka zawsze przechodziła cykle powodzi i susz dzięki naturalnym wzorcom klimatycznym El Niño i La Niña, cykle te nie uwzględniają już w pełni wszystkich obserwowanych zmian.
Temperatury rosną, szczególnie na południu regionu, co powoduje, że układ AAA ulega większym wahaniom. Spowodowało to rekordowe powodzie na północy oraz wydłużyły się okresy suszy i pożarów, zwiększając ryzyko topnienia lodowców w Andach. Wylesianie i inne zmiany w pokryciu terenu również wpływają na system AAA i zaostrzają zmiany klimatyczne , tworząc niebezpieczne sprzężenie zwrotne.
Połączone zmiany na ścieżce AAA i ich skumulowane skutki zachodzą z większą szybkością, niż są w stanie przystosować się systemy społeczno-ekologiczne, co zagraża ich odporności – ostrzega Beveridge i jego zespół badawczy.
Naukowcy wzywają do dalszych badań szlaku AAA, natychmiastowego zaprzestania wylesiania i programów renaturyzacji w celu naprawy wrażliwych obszarów. Utrzymanie wilgoci w dorzeczu Amazonki ma również kluczowe znaczenie dla światowych wysiłków na rzecz łagodzenia zmian klimatycznych.
Wyniki badania opublikowano w PNAS.
Źródło: sciencealert.com
Czytaj też: Epoka lodowcowa. To wina obłoku międzygwiezdnego?
Grafika tytułowa: Nate Johnston / Unsplash
