Theia i Ziemia były sąsiadkami. Potem się zderzyły?
Nowe badania sugerują, że ciało, które 4,5 miliarda lat temu zderzyło się z młodą Ziemią i doprowadziło do powstania Księżyca, pochodziło z wewnętrznego Układu Słonecznego. Theia – hipotetyczna protoplaneta całkowicie zniszczona podczas kolizji – pozostawiła po sobie chemiczne ślady w skałach Ziemi i Księżyca.
To właśnie te sygnały izotopowe analizują naukowcy z Instytutu Badań Układu Słonecznego im. Maxa Plancka oraz Uniwersytetu Chicagowskiego. Wyniki opublikowano 20 listopada 2025 r. w „Science”.
Zespół zmierzył stosunki izotopów żelaza w 15 próbkach ziemskich i sześciu księżycowych, uzyskując najdokładniejsze wyniki w historii. Podobnie jak w przypadku wcześniejszych badań izotopów chromu, wapnia, tytanu i cyrkonu, skały z obu ciał okazały się praktycznie identyczne. Sama zbieżność jednak niewiele mówi o Theii, ponieważ jej materiał mógł zostać w różnym stopniu wymieszany z płaszczem Ziemi.
Aby zawęzić możliwe scenariusze, naukowcy przeprowadzili swoistą „inżynierię odwrotną”. Analizując izotopy żelaza, chromu, molibdenu i cyrkonu, ustalili, jakie proporcje materiału Ziemi i Theii mogły doprowadzić do obecnej mieszaniny. Kluczową rolę odgrywają tu pierwiastki, które rozdzieliły się podczas formowania żelaznego jądra – część z nich, jak żelazo i molibden obecne dziś w płaszczu, mogła zostać dostarczona dopiero przez Theię.
Izotopowy „podpis” Theii nie przypomina składu Ziemi ani znanych klas meteorytów, ale porównania z materiałem pochodzącym z różnych części dysku protoplanetarnego pozwoliły ustalić jej lokalizację. Modele najbardziej zgodne z wiedzą o wczesnym formowaniu planet wskazują, że Theia powstała w wewnętrznym Układzie Słonecznym – bliżej Słońca niż Ziemia. To nowe, istotne zawężenie jednego z największych kosmicznych śledztw dotyczących naszych planetarnych początków.
Źródło: Max Planck Institute
Czytaj też: Astronauci na ISS przebadali między innymi serce i komórki macierzyste
Grafika tytułowa: PIRO / Pixabay
