Tajemniczy rozpad Ophiona – Gaia odkrywa nietypową rodzinę gwiazd w Drodze Mlecznej
Misja Gaia Europejskiej Agencji Kosmicznej dokonała kolejnego przełomowego odkrycia. Naukowcy zidentyfikowali niezwykłą rodzinę gwiazd w Drodze Mlecznej, która – wbrew galaktycznym zwyczajom – zachowuje się wyjątkowo niespokojnie. Młode gwiazdy, zamiast poruszać się razem i tworzyć zwarte grupy, zdają się chaotycznie rozpraszać, jakby chciały opuścić swoje kosmiczne gniazdo szybciej, niż przewidują znane modele ewolucji gwiazd.
Nowo odkryta struktura nosi nazwę Ophion i obejmuje ponad 1000 młodych, stosunkowo lekkich gwiazd, zlokalizowanych w odległości około 650 lat świetlnych od Ziemi. Choć tak liczna grupa zwykle zachowuje jedność przez miliony lat, Ophion zmierza ku całkowitemu rozpadowi w rekordowym tempie. Zaskakujący jest fakt, że proces ten zachodzi mimo braku typowych mechanizmów destrukcji, takich jak kolizje czy silne oddziaływania grawitacyjne.
Aby wyodrębnić Ophiona z miliardów punktów świetlnych w galaktyce, naukowcy opracowali specjalny model analizy danych – Gaia Net. To zaawansowane narzędzie, stworzone z myślą o przetwarzaniu ogromnych zbiorów widm spektroskopowych, pozwoliło badaczom zidentyfikować młode gwiazdy o wieku poniżej 20 milionów lat, znajdujące się stosunkowo blisko Słońca. Dzięki temu możliwe było odfiltrowanie tysięcy obiektów i wyłonienie tej nietypowej populacji.
Dlaczego Ophion zachowuje się tak nienaturalnie? Astronomowie podejrzewają, że jego ewolucję mogły zakłócić zewnętrzne czynniki – zwłaszcza pobliskie masywne skupiska młodych gwiazd. Energia generowana przez potężne eksplozje supernowych mogła wytrącić Ophiona z równowagi, powodując, że jego członkowie poruszają się dziś w nieprzewidywalny sposób. Tego rodzaju wydarzenia mogły też usunąć istotną część materii międzygwiezdnej, kluczowej dla utrzymania spójności gromady.
Choć misja Gaia zakończyła już swoje obserwacje w marcu, jej spuścizna dopiero zaczyna przynosić owoce. Przed nami kolejne lata intensywnych analiz oraz nowe publikacje danych, które pozwolą jeszcze głębiej zajrzeć w strukturę naszej galaktyki. Ophion to tylko początek – odkrycie tej nietypowej rodziny gwiazd zapowiada zupełnie nowy rozdział w badaniach nad formowaniem i ewolucją układów gwiezdnych.
Źródło: ESA
Czytaj też: Polska spółka z unikalną umową z ESA
Grafika tytułowa: Copilot Designer
