Pustynia na Półwyspie Arabskim była kiedyś zielona?
Nowe badania rzucają światło na jedną z największych zagadek związanych z migracjami zwierząt i ludzi w przeszłości – jak nasi przodkowie oraz gatunki zależne od wody zdołały pokonać suchą, niegościnną Saharo-Arabską barierę. Naukowcy z Instytutu Chemii im. Maxa Plancka w Moguncji, we współpracy z saudyjskimi i niemieckimi instytucjami, wykazali, że pustynia ta wielokrotnie zamieniała się w zieloną krainę sprzyjającą przemieszczaniu się organizmów żywych.
Zespół badawczy przeanalizował nacieki jaskiniowe – stalaktyty i stalagmity – z siedmiu jaskiń w Arabii Saudyjskiej. Badania izotopowe pozwoliły odtworzyć historię opadów na tym obszarze sięgającą ośmiu milionów lat wstecz. Okazało się, że w tym czasie Półwysep Arabski doświadczył wielu długotrwałych okresów wilgotniejszego klimatu, które mogły przekształcić pustynny krajobraz w region pełen życia i zieleni.
Znaleziska kopalne wskazujące na obecność hipopotamów czy krokodyli w Arabii nawet 400 000 lat temu potwierdzają, że tereny te były zamieszkiwane przez zwierzęta zależne od dostępu do wody. Takie wilgotne epizody, trwające tysiące lat, mogły znacząco ułatwić migracje zwierząt oraz ludzi między Afryką a Eurazją – przez terytorium, które dziś wydaje się nieprzekraczalne bez współczesnej technologii.
Według naukowców, to zmieniający się układ monsunów miał decydujący wpływ na klimat regionu. Gdy klimat półkuli północnej ulegał ochłodzeniu, pas opadów monsunowych przesuwał się coraz bardziej na południe, stopniowo ograniczając deszcze nad Półwyspem Arabskim i przekształcając go w suchą pustynię, jaką znamy dziś.
Nowe ustalenia nie tylko wnoszą kluczowe dane do wiedzy o przeszłym klimacie, ale również podkreślają znaczenie krótkotrwałych, lecz intensywnych zmian środowiskowych dla ewolucji i rozprzestrzeniania się gatunków. Arabia, choć dziś nieprzyjazna, w przeszłości mogła być bramą prowadzącą do wielkich migracji ludzkości.
Źródło: Instytut Maxa Plancka
Czytaj też: Nowy wynalazek ESA przetestowany w specjalnej komorze
Grafika tytułowa: Andrzej Kryszpiniuk / Unsplash
