Przełom w badaniach Alp. Polak ujawnia, że człowiek zmieniał ekosystemy od tysięcy lat!
Najnowsze badania naukowe prowadzone przez profesora Tomasza Goslara z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu wniosły zupełnie nowe spojrzenie na historię i przyszłość ekosystemów alpejskich. Odkrycia te podważają dotychczasowe przekonania, według których głównym czynnikiem kształtującym bioróżnorodność w Alpach był klimat. Wyniki wskazują, że działalność człowieka i obecność zwierząt gospodarskich miały znacznie większy wpływ na strukturę roślinności, niż sądzono do tej pory.
Regiony alpejskie, słynące z imponującej różnorodności biologicznej, stoją obecnie w obliczu licznych zagrożeń wynikających zarówno ze zmian klimatycznych, jak i z intensywnego użytkowania gruntów przez człowieka. Dotychczasowe analizy krótkoterminowe sugerowały, że odpowiednio prowadzony wypas zwierząt może łagodzić skutki ocieplenia, jednak brakowało danych obejmujących procesy zachodzące w skali tysięcy lat. Badania zespołu profesora Goslara po raz pierwszy w tak szerokim zakresie prześledziły długofalowy wpływ działalności ludzkiej na alpejskie ekosystemy.
Analiza historycznego DNA osadów z 14 jezior ujawniła obecność aż 603 gatunków roślin, a także ślady zarówno dzikich, jak i udomowionych ssaków. Okazało się, że owce pojawiły się w tym regionie około 5800 lat temu, natomiast bydło dotarło tam we wczesnej epoce brązu. Podczas gdy dzikie kopytne i owce oddziaływały umiarkowanie na lokalną roślinność, bydło w ciągu ostatnich dwóch tysięcy lat istotnie zwiększyło różnorodność gatunków, sprzyjając rozwojowi bogatych mieszanek traw i roślin kwitnących.
Takie ustalenia znacząco zmieniają rozumienie procesów zachodzących w górach i pokazują, że człowiek odgrywał w nich aktywną rolę na długo przed epoką przemysłową. Eksperci podkreślają, że właściwe zarządzanie użytkowaniem gruntów w górach może być kluczem do zachowania unikalnej bioróżnorodności tych obszarów w przyszłości. Wyniki badań stanowią cenny wkład w międzynarodową dyskusję na temat ochrony górskich ekosystemów w dobie globalnych zmian.
Osiągnięcia zespołu profesora Tomasza Goslara zostały opublikowane w prestiżowym czasopiśmie „Nature Communications”, co dodatkowo podkreśla ich wagę. Odkrycia te nie tylko dostarczają naukowcom nowych danych, ale także mogą wpłynąć na praktyczne strategie ochrony przyrody w regionach alpejskich, łącząc wiedzę historyczną z wyzwaniami, przed którymi stoimy dziś.
Źródło: UAM w Poznaniu
Czytaj też: Polscy naukowcy opracowali rewolucyjne narzędzie do diagnozy zdrowia jelit. To może zmienić medycynę!
Grafika tytułowa: Ricardo Gomez Angel / Unsplash
