Odkrycie układu 2M1510 z orbitą biegunową może zmienić nasze rozumienie formowania planet!
Nowo odkryty układ planetarny, oznaczony nieformalnie jako 2M1510, wzbudza ogromne zainteresowanie wśród astronomów. Powodem jest nietypowa orbita możliwej planety, która – zamiast krążyć wokół centralnych obiektów w jednej płaszczyźnie – przemieszcza się wzdłuż trajektorii niemal prostopadłej do płaszczyzny, w której krążą dwa brązowe karły. To jedno z najbardziej ekstremalnych ustawień orbitalnych, jakie kiedykolwiek zaobserwowano, i może stanowić dowód na istnienie zupełnie nowych mechanizmów formowania się układów planetarnych.
Brązowe karły obecne w 2M1510 nie są ani klasycznymi gwiazdami, ani planetami – to tzw. „nieudane gwiazdy”, których masa nie wystarczyła do zapoczątkowania reakcji termojądrowych. W tym przypadku mamy do czynienia z dwoma takimi obiektami krążącymi wokół siebie, wokół których, w ogromnej odległości, orbituje trzeci brązowy karzeł. Całość tworzy skomplikowaną i dynamiczną konfigurację, która różni się od wszystkiego, co dotąd znaliśmy z obserwacji planet i ich gwiazd.
Typowe układy planetarne, jak nasz własny Układ Słoneczny, charakteryzują się względnie uporządkowanymi, płaskimi orbitami, pokrywającymi się z równikiem centralnej gwiazdy. Tymczasem 2M1510 b – hipotetyczna planeta oczekująca na oficjalne potwierdzenie – porusza się po orbicie niemal pionowej względem tej płaszczyzny, co czyni ją kandydatką na pierwszą znaną planetę z pełnoprawną orbitą biegunową wokół układu podwójnego brązowych karłów.
Jak dotąd naukowcy potwierdzili istnienie zaledwie 16 planet okołobiegunowych spośród ponad 5800 odkrytych egzoplanet. Ich detekcja jest trudna, ponieważ większość znanych metod – takich jak metoda tranzytu – lepiej sprawdza się przy klasycznych, równikowych orbitach. Tym większe znaczenie mają nowe dane zebrane przez Bardzo Duży Teleskop należący do Europejskiego Obserwatorium Południowego w Chile, które mogą potwierdzić istnienie 2M1510 b i wprowadzić korekty do obowiązujących modeli astrofizycznych.
Do tej pory naukowcy obserwowali dyski protoplanetarne i szczątki kosmiczne krążące wokół biegunów swoich gwiazd, ale brakowało im dowodów na to, że w takich warunkach mogą powstać pełnoprawne planety. Jeśli 2M1510 b zostanie potwierdzona jako egzoplaneta z orbitą biegunową wokół dwóch brązowych karłów, może to otworzyć zupełnie nowy rozdział w badaniach nad tym, jak złożone i różnorodne mogą być układy planetarne w naszej galaktyce.
Źródło: NASA
Czytaj też: Blue Origin ujawnia skład załogi ważnej misji NS-32
Grafika tytułowa: Patrick Boucher / Unsplash
