Najstarsze egipskie DNA odkryte! Naukowcy ujawniają zaskakujące powiązania z Mezopotamią sprzed 4800 lat!
Naukowcy z Francis Crick Institute oraz Liverpool John Moores University dokonali przełomowego odkrycia, wyodrębniając i sekwencjonując najstarsze znane dotąd egipskie DNA. Pochodzi ono od osoby żyjącej 4500–4800 lat temu, czyli w czasie, gdy na terenie dzisiejszego Egiptu wznoszono pierwsze monumentalne piramidy. To nie tylko pierwsze w pełni zrekonstruowane starożytne egipskie DNA, ale również wyjątkowy przypadek zachowania materiału genetycznego w trudnych, pustynnych warunkach. Sukces badaczy był możliwy dzięki ogromnym postępom technologicznym od czasów pierwszych prób podejmowanych jeszcze w latach 80.
Zespół badawczy wydobył materiał genetyczny z zęba osoby pochowanej w Nuwayrat, osadzie oddalonej o 265 kilometrów na południe od Kairu. Szczątki znajdowały się w ceramicznym naczyniu wewnątrz grobowca wykutego w zboczu wzgórza. Pochówek miał miejsce jeszcze przed upowszechnieniem się sztucznej mumifikacji, co mogło pomóc w naturalnym zachowaniu DNA. Osoba ta żyła w przełomowym momencie egipskiej historii, na styku okresu wczesnodynastycznego i Starego Państwa, co dodatkowo zwiększa wartość naukową tego odkrycia.
Analiza genomu ujawniła, że 80% przodków zmarłej osoby pochodziło z populacji Afryki Północnej, natomiast pozostałe 20% miało swoje korzenie w rejonie starożytnej Mezopotamii — dzisiejszego Iraku. To pierwsza genetyczna wskazówka, że relacje między Egiptem a Azją Zachodnią nie ograniczały się jedynie do wymiany kulturowej i handlowej, jak wcześniej sugerowały tylko artefakty, ale obejmowały również migracje i mieszanie się ludności. Geny potwierdzają zatem to, co od dawna sugerowały hieroglify, ceramika czy style architektoniczne.
Do tej pory wysokie temperatury i warunki środowiskowe panujące w Egipcie skutecznie uniemożliwiały zachowanie materiału genetycznego. Tym bardziej imponujący jest fakt, że udało się uzyskać pełny genom tak starożytnej osoby. Badacze podkreślają jednak, że do pełnego zrozumienia złożoności demograficznej Egiptu sprzed tysięcy lat potrzeba znacznie większej liczby próbek. Każdy kolejny genom może przybliżać nas do zrozumienia, jak różnorodna i dynamiczna była populacja starożytnego państwa faraonów.
Odkrycie otwiera zupełnie nowy rozdział w badaniach nad pochodzeniem Egipcjan i ich kontaktami z innymi kulturami w epoce formowania się cywilizacji. To nie tylko krok milowy w egiptologii, ale również inspiracja do ponownego spojrzenia na przeszłość przez pryzmat genetyki. Dzięki niemu naukowcy będą mogli lepiej zrekonstruować ruchy ludności, zależności między regionami i prawdziwy wpływ starożytnych imperiów na kształtowanie się cywilizacji, które dziś uznajemy za kolebki świata.
Źródło: Francis Crick Institute
Grafika tytułowa: Sangharsh Lohakare / Unsplash
