Ekstremalne zjawiska pogodowe na Bałtyku. Dekada badań wpływu sztormów na polskie wybrzeże
Doktor Damian Moskalewicz z Wydziału Oceanografii i Geografii Uniwersytetu Gdańskiego od wielu lat prowadzi ważne badania, pozwalające lepiej zrozumieć historię oraz przyszłość zjawisk sztormowych na południowym wybrzeżu Bałtyku.
Jego prace koncentrują się na analizie paleosztormów, zmianach linii brzegowej oraz formach rzeźby sztormowej, które stanowią klucz do poznania, jak często i jak intensywnie w przeszłości dochodziło do ekstremalnych zjawisk pogodowych. Wyniki tych badań mają ogromne znaczenie nie tylko dla nauki o Ziemi, ale także dla praktyki – zwłaszcza w kontekście planowania ochrony wybrzeży i adaptacji do zmian klimatu.
W prestiżowym czasopiśmie naukowym „Earth-Science Reviews” ukazał się właśnie artykuł podsumowujący ponad dekadę badań geologicznych nad sztormami na Morzu Bałtyckim w ostatnich kilku tysiącach lat. Publikacja, której współautorem jest dr Damian Moskalewicz, stanowi ważny wkład w rozwój nauki o paleosztormowości i dynamice wybrzeży, pokazując, jak analizując ślady dawnych burz, można lepiej zrozumieć mechanizmy współczesnych procesów przybrzeżnych.
Podczas potężnych sztormów dochodzi do erozji klifów, niszczenia wydm i przekształcania plaż. W efekcie powstają charakterystyczne formy terenu, takie jak stożki przelewowe, które – jeśli zostaną utrwalone w strukturach geologicznych – mogą przetrwać nawet tysiące lat. Ich analiza pozwala badaczom odtworzyć historię sztormów i określić, jak często dochodziło do takich zjawisk w przeszłości oraz jakie mogły mieć one skutki.
W badaniach dr. Moskalewicza wykorzystuje się nowoczesne metody geologiczne i geofizyczne, analizy składu minerałów, badania uziarnienia, teledetekcję multispektralną, a także dane archiwalne i modelowanie numeryczne. Dzięki połączeniu tych narzędzi możliwe jest stworzenie pełnego obrazu dynamiki wybrzeża w kontekście zmian klimatycznych. Zrozumienie historii sztormów ma ogromne znaczenie praktyczne, gdyż pomaga przewidzieć, jak mogą zachowywać się współczesne wybrzeża w obliczu nasilających się zjawisk ekstremalnych. To wiedza niezwykle cenna dla planistów, inżynierów i samorządów, które muszą podejmować decyzje dotyczące ochrony infrastruktury i terenów przybrzeżnych.
Obecnie dr Damian Moskalewicz kieruje projektem o nazwie „Ulepszenie strategii zarządzania zagrożeniami naturalnymi w strefie brzegowej morza poprzez powiązanie form i osadów sztormowych z pomiarami instrumentalnymi – STORMLINK.” Celem tego przedsięwzięcia jest stworzenie skutecznych metod łączenia badań geologicznych z danymi współczesnymi, co pozwoli lepiej monitorować i prognozować wpływ sztormów na wybrzeża. Naukowiec uczestniczy także w innych projektach, w ramach których analizuje minerały i skały osadowe z obszaru Morza Bałtyckiego i północnej Polski. Dzięki takim badaniom Polska staje się ważnym ośrodkiem w międzynarodowych badaniach nad dynamiką wybrzeży.
Prace dr. Moskalewicza nie tylko poszerzają naszą wiedzę o historii klimatu i procesach geologicznych, ale także pomagają chronić współczesne społeczeństwa przed skutkami przyszłych sztormów i zmian klimatycznych. To najlepszy przykład nauki, która wprost przekłada się na bezpieczeństwo ludzi i rozwój zrównoważonej gospodarki morskiej.
Źródło: Uniwersytet Gdański
Czytaj też: Powstaje nowy atlas opadów. Ułatwi projektowanie infrastruktury powodziowej?
Grafika tytułowa: Marcus Woodbridge / Unsplash
