Dieta wpływa na mózg człowieka. Badania polskich naukowców
Zespół naukowców z Katedry i Zakładu Mikrobiologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu od lat prowadzi innowacyjne badania nad wpływem mikroflory jelitowej na organizm człowieka, szczególnie w kontekście funkcjonowania mózgu i rozwoju chorób neurodegeneracyjnych.
Uczeni wykazali, że mikroorganizmy zamieszkujące nasze jelita mogą oddziaływać na układ nerwowy poprzez substancje, które przenikają do krwi w wyniku zaburzeń przepuszczalności jelit. Zjawisko to nasila się pod wpływem stresu, nieprawidłowej diety lub długotrwałego przyjmowania niektórych leków.
W jelicie człowieka żyją miliony bakterii, w tym Gram-ujemne, zawierające w błonie komórkowej endotoksyny. W normalnych warunkach są one nieszkodliwe, ale przy zwiększonej przepuszczalności jelit mogą przedostawać się do krwi, a stamtąd do mózgu. Nawet bardzo niskie stężenia tych substancji zaburzają funkcjonowanie mikrogleju – komórek kontrolujących pracę neuronów. Gdy mikroglej działa nieprawidłowo, dochodzi do zaburzeń w całym układzie nerwowym. Taki stan prowadzi do przewlekłego, niskiego stanu zapalnego, który przez lata może pozostać niezauważony, a jednocześnie przyczyniać się do rozwoju chorób neurodegeneracyjnych i sercowo-naczyniowych.
Wrocławscy naukowcy badają także wpływ endotoksemii metabolicznej na funkcjonowanie śródbłonka naczyń krwionośnych. Okazało się, że długotrwała ekspozycja na endotoksyny zwiększa podatność naczyń na zmiany miażdżycowe. Dolnośląscy mikrobiolodzy analizują również rolę miRNA – krótkich fragmentów kwasów nukleinowych, które regulują ekspresję genów. Poznanie szlaków molekularnych aktywowanych przez endotoksyny i nasycone kwasy tłuszczowe pozwoli lepiej zrozumieć, jak rozwijają się choroby przewlekłe i jak można im zapobiegać.
Kolejnym etapem badań jest analiza egzosomów śródbłonka – mikroskopijnych pęcherzyków odpowiedzialnych za komunikację między komórkami. Naukowcy sprawdzają, jak zmienia się ich skład pod wpływem endotoksyn i jak mogą one wpływać na komórki układu odpornościowego. Badania te mają ogromne znaczenie dla opracowania nowych metod diagnostyki i terapii chorób, w których kluczową rolę odgrywa stan zapalny.
Wyniki prac wrocławskich uczonych mają nie tylko znaczenie naukowe, lecz także praktyczne. Pokazują, że jednym z najprostszych sposobów ochrony mózgu i układu krążenia jest prawidłowa dieta wspierająca rozwój korzystnych bakterii jelitowych. Naturalne probiotyki obecne w jogurtach, kefirze i kiszonkach pomagają utrzymać równowagę mikrobiologiczną, podczas gdy nadmierne stosowanie suplementów probiotycznych może ją zaburzać.
Wrocławskie badania stanowią ważny wkład w rozwój współczesnej mikrobiologii i neurobiologii. Pokazują, że zdrowie jelit i zdrowie mózgu są ze sobą nierozerwalnie związane, a profilaktyka oparta na zrozumieniu tej zależności może stać się jednym z filarów medycyny przyszłości. Wyniki tych prac mają ogromny potencjał praktyczny – mogą przyczynić się do opracowania nowych metod zapobiegania chorobom neurodegeneracyjnym i sercowo-naczyniowym, a także promować zdrowy styl życia jako skuteczny sposób wspierania kondycji psychicznej i fizycznej człowieka.
Źródło: Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu
Czytaj też: Proteza oka przywraca wzrok pacjentom z nieuleczalną utratą wzroku
Grafika tytułowa: Valeria Boltneva / Pexels
