Ciemna energia może nie być stała w czasie?
Tajemnicza ciemna energia, odpowiadająca za przyspieszającą ekspansję wszechświata, znalazła się w centrum najbardziej szczegółowej analizy, jaką kiedykolwiek przeprowadzono. Zespół naukowców pracujących przy eksperymencie DESI (Dark Energy Spectroscopic Instrument), w tym badacze z University College London, opublikował przełomowe wyniki oparte na danych z 15 milionów galaktyk i kwazarów. Na ich podstawie stworzono największą trójwymiarową mapę wszechświata.
Wyniki pomiarów wskazują, że ciemna energia może nie być stała w czasie, co rzuca wyzwanie obowiązującemu modelowi Lambda-CDM, opartemu na ogólnej teorii względności Einsteina. Według naukowców, ewolucja ciemnej energii mogłaby znacząco zmienić nasze rozumienie przyszłości wszechświata — od nieskończonego rozszerzania się, po scenariusze o mniej przewidywalnym zakończeniu.
DESI to międzynarodowy projekt badawczy, w którym bierze udział ponad 900 naukowców z ponad 70 instytucji na całym świecie. System 5000 precyzyjnych światłowodów pozwala na jednoczesny pomiar światła z tysięcy galaktyk, co znacznie przyspiesza tempo pozyskiwania danych. Instrument został zainstalowany na teleskopie w Kitt Peak National Observatory w Arizonie.
Do tej pory projekt objął cztery z pięciu zaplanowanych lat obserwacji. Po zakończeniu DESI dostarczy danych z łącznie około 50 milionów galaktyk i kwazarów, co ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia dynamiki ekspansji wszechświata i roli ciemnej energii. To badanie może zmienić podstawy współczesnej kosmologii.
Profesor Ofer Lahav z UCL przypomniał, że sama koncepcja ciemnej energii ma swoje korzenie w tzw. stałej kosmologicznej Einsteina, którą uczony początkowo odrzucił. Dziś ten pomysł wraca w nowym świetle — jako element mogący decydować o ostatecznym losie wszechświata.
Źródło: University College London
Czytaj też: NASA przygotowuje się do startu Dragona
Grafika tytułowa: ThisIsEngineering / PEXELS
