Lodowce dolinne jako źródło życia w ekosystemach Arktyki
Międzynarodowy zespół naukowców pracujący pod kierunkiem dra Łukasza Stachnika z Centrum Badań Obszarów Zimnych Uniwersytetu Wrocławskiego przeprowadził innowacyjne badania dowodząc, że lodowce dolinne mogą mieć ważny wkład w dostarczanie składników odżywczych do ekosystemów arktycznych.
Lodowce są aktywnym źródłem zawiesiny mineralnej, powstającej w wyniku intensywnej erozji lodowcowej. Zawiesina ta, zawierająca drobne cząstki skalne, trafia do wód roztopowych, a następnie do ekosystemów rzecznych i morskich. Na powierzchni tych cząstek mogą być adsorbowane składniki odżywcze, takie jak żelazo, krzem czy fosfor, które w tej formie stają się biodostępne dla organizmów wodnych.
Zawiesina lodowcowa nie jest zatem jedynie materiałem skalnym, gdyż pełni również funkcję nośnika biodostępnych form składników odżywczych. Żelazo adsorbowane na zawiesinie może stymulować rozwój fitoplanktonu, krzemionka jest niezbędna dla okrzemek, a fosfor także może być uwalniany z cząstek zawiesiny w odpowiednich warunkach. Dzięki temu lodowce dolinne stają się ważnym ogniwem w dostarczaniu składników odżywczych do środowisk wodnych, co może wpływać na produkcję pierwotną i sekwestrację węgla.
Wrocławscy naukowcy odkryli, że utlenianie siarczków żelaza pod lodowcem może prowadzić do wzbogacenia osadu transportowanego przez wody lodowcowe w biodostępną formę żelaza adsorbowanego na powierzchni cząsteczek zawiesiny. W miejscach o dominacji innych procesów geochemicznych badacze zaobserwowali zwiększoną zawartość krzemu oraz fosforu na powierzchni cząsteczek zawiesiny. Okazało się, iż różnice te wynikają z lokalnej geologii podłoża lodowca i budowy systemu drenażu subglacjalnego.
Badania międzynarodowego zespołu naukowców dowiodły, że ładunek biodostępnego żelaza adsorbowanego na zawiesinie był aż 42 razy większy niż ładunek żelaza w formie rozpuszczonej, a dla krzemu trzykrotnie większy. Oznacza to, że pomijanie form związanych z zawiesiną w analizach biogeochemicznych może prowadzić do poważnego niedoszacowania rzeczywistego wkładu lodowców w dostarczanie składników odżywczych. Przykładem lodowca dolinnego w Arktyce jest zbadany przez specjalistów lodowiec Werenskiolda, który może być ważnym źródłem biodostępnych form żelaza i krzemu dla przybrzeżnych ekosystemów arktycznych, co jest szczególnie istotne w dobie postępującego ocieplenia klimatu i wzrostu intensywności topnienia lodu.
Należy dodać, że prace badawcze zostały przeprowadzone w ramach projektu FLOURISH oraz dzięki stypendium im. Mieczysława Bekkera, które otrzymał dr Łukasz Stachnik. Wyniki badań zostały niedawno opublikowane w renomowanym czasopiśmie „Chemical Geology”, co stanowi potwierdzenie ich wysokiej jakości oraz znaczenia dla globalnej społeczności naukowej.
Źródło: Uniwersytet Wrocławski
Czytaj też: Nowy trop w diagnostyce schizofrenii i nowotworów
Grafika tytułowa: Brad / Unsplash
