J-PET – przełomowy przenośny tomograf z Krakowa może odmienić diagnostykę nowotworów!
Zespół naukowców z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie pod kierownictwem prof. Pawła Moskala opracował przełomowy przenośny tomograf J-PET, który może znacząco zmienić sposób diagnozowania chorób nowotworowych. Innowacyjne urządzenie powstało na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej i już teraz służy pacjentom w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie. To pierwszy na świecie przenośny tomograf o dużym osiowym polu widzenia, który łączy nowoczesne technologie obrazowania z niskim kosztem produkcji i kompaktową formą.
Nowotwory to jedno z największych wyzwań współczesnej medycyny. Z danych Krajowego Rejestru Nowotworów wynika, że w Polsce z powodu raka umiera rocznie około 100 tysięcy osób, a ponad 1,17 miliona zmaga się z chorobą nowotworową. Na każde 100 tysięcy mieszkańców aż 440 ma już zdiagnozowany nowotwór. Szczególnie niepokojące są dane dotyczące mężczyzn, którzy umierają na nowotwory częściej niż kobiety, a najwięcej zgonów notuje się wśród osób w wieku 60–79 lat.
J-PET to urządzenie nie tylko innowacyjne, ale także bardzo funkcjonalne – waży zaledwie 60 kilogramów, nie zawiera drogich kryształów i jest modularne. Dzięki zaawansowanej technologii umożliwia nie tylko klasyczne obrazowanie PET, ale również badanie czasu życia pozytonium w ciele pacjenta. To nowatorskie podejście pozwala na tworzenie tzw. „wirtualnej biopsji”, co może w przyszłości znacząco ograniczyć potrzebę wykonywania inwazyjnych procedur diagnostycznych.
Technologia opracowana w Krakowie ma zastosowanie nie tylko w onkologii. J-PET może być wykorzystywany również w badaniach podstawowych – w fizyce cząstek, testach symetrii dyskretnych oraz eksperymentach z zakresu splątania kwantowego. Multidyscyplinarność tego rozwiązania sprawia, że może ono znaleźć szerokie zastosowanie zarówno w medycynie, jak i nauce. Dodatkowym atutem jest jego mobilność – urządzenie można łatwo przetransportować, co może okazać się kluczowe np. w diagnostyce w mniejszych ośrodkach.
Krakowscy naukowcy nie poprzestają na dotychczasowym sukcesie. Trwają już prace nad nową wersją tomografu, który pozwoli na obrazowanie całego ciała człowieka. Planowana premiera tego urządzenia ma nastąpić do 2028 roku, a jego zastosowanie w nowo powstającym Centrum Teranostyki Uniwersytetu Jagiellońskiego ma szansę zrewolucjonizować podejście do diagnostyki onkologicznej w Polsce i na świecie.
Źródło: Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Czytaj też: Polska innowacja w ochronie ekranu. Antybakteryjna powłoka z Rzeszowa skuteczniejsza niż konkurencja!
Grafika tytułowa: Accuray / Unsplash
