Zidentyfikowano imię nieznanej królowej Majów
Archeolodzy dokonali niezwykłego odkrycia w sercu starożytnego miasta Majów – Cobá na półwyspie Jukatan w Meksyku. Eksperci od języka Majów rozszyfrowali imię nieznanej dotąd królowej, zapisane na kamiennej inskrypcji odnalezionej w 2024 roku.
Nieznana królowa nazywała się Ix Ch’ak Ch’een i – jak wynika z nowych analiz – rządziła potężnym miastem Cobá w VI wieku naszej ery.
Cobá, zwane przez Majów „miastem wzburzonej wody”, było jednym z największych i najbardziej wpływowych ośrodków politycznych w regionie. Miasto powstało około 350 roku p.n.e. i przez niemal tysiąc lat rozwijało się wokół czterech jezior, których brzegi otaczały monumentalne piramidy, kamienne drogi i tysiące domostw.
Kluczem do identyfikacji królowej stało się odkrycie tzw. Skały Fundacyjnej – zestawu kamiennych schodów pokrytych hieroglificznym tekstem. Erozja i upływ czasu zatarły część 123 paneli z inskrypcjami, co przez długi czas uniemożliwiało pełne tłumaczenie. Dopiero po odnalezieniu dodatkowych 23 steli – wolnostojących kamiennych kolumn z inskrypcjami – naukowcy zdołali połączyć fragmenty tekstu w całość.
David Stuart z Uniwersytetu Teksańskiego w Austin oraz Octavio Esparza Olguín z Narodowego Uniwersytetu Autonomicznego w Meksyku zidentyfikowali wzmianki o tej samej postaci na kilku różnych artefaktach. To pozwoliło im stwierdzić, że wszystkie odnoszą się do jednej osoby – władczyni Ix Ch’ak Ch’een.
Choć dokładne daty jej panowania pozostają nieznane, inskrypcje wskazują, że była zaangażowana w duże przedsięwzięcia budowlane, w tym w budowę boiska do gry w piłkę. Daty związane z tym projektem, zapisane w kalendarzu Majów jako 9.7.0.0.0, odpowiadają 8 grudnia 573 roku naszej ery.
Nowo odkryta władczyni mogła należeć do elity politycznej i być powiązana z królewskim rodem Kaan – dynastią „królów-wężów”, znanych z dominacji militarnej i wpływów w świecie Majów. Takie powiązania sugerują, że Ix Ch’ak Ch’een nie była jedynie symboliczną postacią, lecz odgrywała realną rolę w polityce regionu.
W świecie Majów kobiety rządzące należały do wyjątków. Historycy znają zaledwie kilkadziesiąt imion królowych w porównaniu z setkami imion królów. Jednak w okresie późnego klasycznego (550–830) pojawiły się wpływowe władczynie, takie jak „Czerwona Królowa” z Palenque, której grobowiec stał się jednym z najbardziej znanych odkryć archeologicznych Meksyku.
Według Octavia Esparzy dalsze badania nad Skałą Fundacyjną mają ogromny potencjał – mogą ujawnić nowe szczegóły dotyczące dynastii, sojuszy i wojen, które ukształtowały historię Cobá. Odczytanie imienia Ix Ch’ak Ch’een to dopiero początek większej opowieści o kobietach, które potrafiły rządzić w sercu jednej z najbardziej fascynujących cywilizacji starożytnego świata.
Źródło: livescience.com
Czytaj też: Dzieci mogą pomóc w tworzeniu lepszych masek ochronnych. Wyniki badań z Nepalu i Indonezji
Grafika tytułowa: Raquel Moss / Unsplash
