Archeolodzy odkrywają starożytne miasto z epoki brązu w Azji Środkowej
Archeolodzy odkryli pozostałości rozległej osady z epoki brązu na obszarze kazachskiego stepu, rzucając nowe światło na kluczowy etap prehistorii Azji Środkowej. Znalezisko ujawnia istnienie regionalnego centrum produkcji brązu na dużą skalę, funkcjonującego ponad 3500 lat temu.
Badania opierają się na pierwszej kompleksowej analizie stanowiska Semijarka, które odkryto na początku lat 2000. dzięki badaczom z Uniwersytetu Toraighyrova. Obecny projekt jest wynikiem współpracy międzynarodowego zespołu z University College London (UCL), Wydziału Archeologii UCL oraz Uniwersytetu Toraighyrova. To pierwsze szczegółowe opracowanie dotyczące Semijarki — planowo zorganizowanej osady o powierzchni około 140 hektarów, datowanej na ok. 1600 r. p.n.e., i największego znanego stanowiska tego typu w regionie.
W trakcie wykopalisk odsłonięto rzędy prostokątnych ziemnych kopców, będących niegdyś fundamentami wielopokojowych domów. W centralnej części osady znajdował się budynek znacznie większy od pozostałych, który mógł pełnić funkcję przestrzeni wspólnotowej lub ceremonialnej.
Na południowo-wschodnim krańcu stanowiska archeolodzy natrafili na prawdopodobną strefę przemysłową – skupisko tygli, żużla oraz licznych artefaktów z brązu. To pierwsze tak jednoznaczne dowody na masową produkcję cyny i brązu na stepie euroazjatyckim. Znaleziska wskazują na istnienie wysoko zorganizowanej, być może scentralizowanej działalności metalurgicznej. W okresie, w którym funkcjonowała Semijarka, na stepie dominowały społeczności mobilne, dlatego trwałe i planowe osady o takiej skali pozostają rzadkością.
Profesor Dan Lawrence z Wydziału Archeologii UCL podkreślił: „Skala i układ Semijarki nie mają odpowiednika w całej strefie stepowej. Prostokątne konstrukcje i potencjalnie monumentalne budynki pokazują, że społeczności epoki brązu rozwijały tu zaawansowane, planowane osady, przypominające te ze współczesnych im, bardziej tradycyjnie ‘miejskich’ regionów starożytnego świata.”
Semijarka znajduje się na cyplu nad rzeką Irtysz w północno-wschodnim Kazachstanie. Jej nazwa – „Siedem Wąwozów” – nawiązuje do sieci dolin rozciągających się poniżej. Pozycja w pobliżu bogatych złóż miedzi i cyny w górach Ałtajskich czyniła osadę idealnym ośrodkiem produkcji brązu oraz miejscem wymiany handlowej na stepie. Wielkość i strategiczne położenie wskazują, że mogła pełnić funkcję kluczowego centrum władzy i dystrybucji.
Główna autorka badań, dr Miljana Radivojević z UCL Archaeology powiedziała, że to jedno z najbardziej wyjątkowych odkryć archeologicznych w tym regionie od dziesięcioleci.
– Semijarka zmienia sposób, w jaki postrzegamy społeczności stepowe. Pokazuje, że grupy mobilne były zdolne do budowy i utrzymywania stałych, zorganizowanych osad z rozwiniętym przemysłem na dużą skalę – prawdziwego ‘miejskiego centrum’ stepu – dodała Radivojević.
Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie Antiquity Project Gallery.
Źródło: Uniwersytet Durham
Czytaj też: Ewolucyjne znaczenie mikroorganizmów. Naukowcy odkrywają mikroświat owadów
Grafika tytułowa: Trnava University / Unsplash
