Niewidzialne kapsułki kontra rak. To może zrewolucjonizować chemioterapię
Polscy naukowcy – profesor Agnieszka Marczak i dr hab. Marzena Szwed z Uniwersytetu Łódzkiego oraz profesor Krzysztof Szczepanowicz z Instytutu Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN w Krakowie – opracowali innowacyjne nanokapsułki, które w przyszłości mogą zrewolucjonizować sposób leczenia nowotworów.
To niezwykle ważne osiągnięcie polskiej nauki, ponieważ łączy zaawansowaną inżynierię materiałową z realnymi potrzebami medycyny, otwierając drogę do bardziej precyzyjnej i bezpiecznej terapii dla pacjentów.
Tradycyjna chemioterapia, choć skuteczna, działa na cały organizm, niszcząc nie tylko komórki nowotworowe, ale także zdrowe tkanki. Skutkiem są liczne działania niepożądane – wypadanie włosów, nudności, a nawet uszkodzenia serca, nerek czy wątroby. Nowatorskie nanokapsułki o średnicy około 100 nanometrów, czyli milion razy mniejsze od ziarenka piasku, mogą to zmienić.
Ich zadaniem będzie dostarczenie leku bezpośrednio do komórek nowotworowych, minimalizując skutki uboczne terapii. Jednym z największych wyzwań w farmakologii onkologicznej jest rozpuszczalność leków. Paklitaksel – jeden z najskuteczniejszych, ale też najbardziej toksycznych chemioterapeutyków – praktycznie nie rozpuszcza się w wodzie, co utrudnia jego podanie. Dzięki nanokapsułkom lek zostaje „ukryty” wewnątrz cząsteczek surfaktanta dodecylusiarczanu sodu. Hydrofilowe główki tych cząsteczek zwracają się na zewnątrz, a hydrofobowe ogony do środka, tworząc mikroskopijne kulki zdolne do przenoszenia substancji nierozpuszczalnych w wodzie.
Cała struktura kapsułki pokryta jest dodatkowo warstwą kwasu poli-L-glutaminowego. Dzięki temu staje się ona mniej widoczna dla układu odpornościowego i może dłużej krążyć w organizmie. Ma to fundamentalne znaczenie, ponieważ guz nowotworowy ma nieuporządkowaną strukturę i duże przestrzenie międzykomórkowe. Nanokapsułki, dzięki odpowiedniej wielkości i ładunkowi elektrycznemu, mogą się tam zatrzymać i stopniowo uwalniać lek dokładnie tam, gdzie jest on potrzebny. Choć nanokapsułki nie przypominają tradycyjnych tabletek – wyglądają jak przezroczysta zawiesina w probówce – ich działanie może przynieść ogromną poprawę jakości życia pacjentów. Lek nie będzie „atakował” całego organizmu, lecz trafi precyzyjnie do źródła choroby.
Innowacyjny projekt znajduje się obecnie na etapie badań podstawowych, ale pierwsze wyniki są bardzo obiecujące. Realizacja tego przedsięwzięcia była możliwa dzięki finansowaniu z Narodowego Centrum Nauki. To dowód, że polska nauka potrafi tworzyć rozwiązania o globalnym znaczeniu. Innowacyjne nanokapsułki to nie tylko technologiczna ciekawostka – to realna nadzieja na przyszłość onkologii: terapię celowaną, skuteczną i znacznie bezpieczniejszą. Dzięki takim projektom Polska umacnia swoją pozycję w obszarze nowoczesnej medycyny i zaawansowanych technologii biomedycznych.
Źródło: Uniwersytet Łódzki
Czytaj też: Nowe odkrycia na cmentarzysku ludności kultury łużyckiej
Grafika tytułowa: National Cancer Institute / Unsplash
