Raport o budżetach Polaków. Zmywarka w domu to wciąż luksus
Jakie urządzenia są w każdym polskim domu, a jakie uchodzą za luksus? W tym drugim przypadku pierwsza do głowy przychodzi zmywarka do naczyń. Sytuacja materialna Polaków od lat się poprawia, a zmywarek jakoś nie przybywa. W części gospodarstw domowych rzeczywiście brakuje funduszy na nowe AGD, ale w wielu ważniejsze są inne wydatki.
Główny Urząd Statystyczny zakończył analizę danych o finansach Polaków i wyciągnął sporo wniosków. Owocem prac jest nowy raport „Budżety gospodarstw domowych w 2024 r.” Poruszony został w nim między innymi temat posiadanego sprzętu elektronicznego, RTV i AGD. Liczby wskazują, że to zmywarka w pewnym sensie wciąż dzieli Polaków na żyjących skromnie i rozrzutnych.
Autorzy raportu podkreślili, że w 2024 roku budżet gospodarstw domowych znów się powiększył w porównaniu do roku poprzedniego. Wyższa płaca minimalna, ustalona w 2024 roku, przełożyła się na wyższe przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej. Rząd podniósł także progi świadczeń społecznych, na czele ze zmianą „500 plus” na „800 plus”. Na szczęście liczby na kontach konsumentów rosły szybciej od tych na paragonach za towary i usługi.
Czytaj też: Gorenje radzi – zmywarka czy mycie ręczne?
Przeciętny miesięczny dochód na osobę realnie powiększył się o 14,1 proc. (nominalnie o 18,3 proc,) w porównaniu do roku 2023. Przeciętne miesięczne wydatki na osobę wzrosły realnie o 10,8 proc. (nominalnie 14,8 proc). Według tych szacunków przeciętny dochód sięgnął 3167 zł, przeciętne wydatki zaś 1878 zł, a przeciętny dochód rozporządzalny po raz pierwszy przekroczył 40 proc. dochodu całkowitego.
Zakup zmywarki miał jednak – jak co roku – niski priorytet. Zaskoczyć może za to informacja, gdzie takie urządzenia cieszą się większym powodzeniem.
Zmywarka pomaga oszczędzać, ale Polak woli samochód
Poprawa sytuacji materialnej Polaków 2024 roku jest widoczna także w wyposażeniu gospodarstw domowych w przedmioty używania trwałego – AGD, RTV, środki transportu i podobne. Co kupowali ankietowani? Największy wzrost zaliczyły jednoślady (o 15,7 proc.) i konsole do gier (14,9 proc.). Drukarki i urządzenia wielofunkcyjne znalazły się na trzeciej pozycji, choć kategoria urosła tylko o 6,8 proc. Popularność zmywarek rośnie w podobnym tempie: o 6 proc. Dochód rozporządzalny był przeznaczany także między innymi na zakup kuchenki mikrofalowej, ale przybyło ich relatywnie mało.
Oczywiście osoby z wyższym dochodem mają znacznie lepiej wyposażone domy od osób z w gorszej sytuacji materialnej. Doskonale widać to na podstawie porównania 20 proc. najlepiej sytuowanych z 20 proc. najbiedniejszych gospodarstw domowych (odpowiednio piąta i pierwsza grupa kwintylowa). Osoby z wyższym dochodem miesięcznym szybciej zdobywały różne przedmioty używania trwałego, największy skok zaliczyły dostęp do internetu i smartfon (2 proc.). Ten sam zestaw danych pokazuje też, jaki sprzęt jest symbolem statusu. Tak, to właśnie zmywarka do naczyń. Pierwsza grupa kwintylowa wyprzedziła piątą aż o 17,4 proc.
Jest jeszcze jedno urządzenie, na które warto zwrócić uwagę, przy czym wykazuje ono trend odwrotny – prędzej znajdzie się w gospodarstwie o niskich dochodach (pierwsza grupa kwintylowa). To odbiornik telewizyjny. Niestety liczby pokazują też rosnące rozwarstwienie społeczne. Różnica między piątą i pierwszą grupą kwintylową w 2024 roku była większa niż w 2023.
Polaków często dzieli się także na mieszkańców miast i wsi. Nie bez powodu – tu również często widać zupełnie inny styl życia. Na wsi częściej spotkamy między innymi rowery, samochody osobowe, odbiorniki telewizyjne i… zmywarki do naczyń. Częste występowanie własnych pojazdów jest oczywiste – na wsiach brakuje transportu publicznego, a odległości są znacznie większe.
Zmywarka zaś może zaskoczyć. Czynnikami, które sprzyjają popularności zmywarek na wsiach, może być przykładowo większa przestrzeń mieszkalna, gorszy dostęp do usług gastronomicznych oraz mieszkanie „na swoim”. W miastach znacznie więcej ludzi zamawia jedzenie, zamiast gotować i mieszka w wynajmowanych mieszkaniach.
Źródło: GUS. Zdjęcie otwierające: Keegan Checks na Pexels
