Europejska Agencja Kosmiczna powierza Lizbonie tajne skarby z kosmosu. Co będzie z nimi robić?
Europejska Agencja Kosmiczna podjęła przełomową decyzję, powierzając Instytutowi Medycyny Molekularnej Gulbenkiana (GIMM) w Lizbonie wyjątkową misję — utworzenie i prowadzenie nowego biobanku ESA. To właśnie w tej portugalskiej placówce gromadzone będą niezwykle cenne próbki biologiczne, zbierane podczas kosmicznych misji i eksperymentów realizowanych na Ziemi. Umowa między ESA a GIMM została podpisana w tym tygodniu, otwierając nowy rozdział w europejskich badaniach biomedycznych z wykorzystaniem danych z przestrzeni kosmicznej.
Nowy biobank w Lizbonie nie będzie jedynie miejscem składowania próbek. Jego znaczenie jest strategiczne – ma on służyć jako filar długofalowych badań nad wpływem warunków mikrograwitacji na organizm człowieka. Przechowywane tam materiały, takie jak krew, tkanki czy próbki mikroorganizmów, pochodzą z misji ESA oraz symulowanych eksperymentów, takich jak projekt Vivaldi III, w którym odtwarzane są warunki zerowej grawitacji. Takie dane mogą odegrać kluczową rolę w opracowywaniu nowych metod leczenia oraz w przygotowaniach do długoterminowych misji załogowych, np. na Marsa.
Wybór GIMM przez ESA nie był przypadkowy – instytut już teraz spełnia najbardziej restrykcyjne standardy jakościowe i logistyczne, zgodne z wymaganiami sieci BBMRI-ERIC. Co więcej, dzięki współpracy z Uniwersytetem Lizbońskim i Szpitalem Santa Maria, GIMM dysponuje ekosystemem łączącym praktykę kliniczną, edukację medyczną i badania. Już dziś jest to jeden z najważniejszych ośrodków badań translacyjnych w Europie, a powierzenie mu nowego biobanku tylko wzmacnia tę pozycję.
Projekt będzie realizowany etapami. Pierwsze cztery miesiące posłużą stworzeniu pełnej dokumentacji operacyjnej – od zabezpieczeń po logistykę transportu. Pierwsze próbki trafią do Lizbony pod koniec 2025 roku. ESA planuje korzystać z biobanku systematycznie, wraz z rozwojem kolejnych misji i eksperymentów. To nie tylko techniczne przedsięwzięcie, ale też impuls dla rozwoju międzynarodowej współpracy na styku nauki, medycyny i technologii kosmicznych.
GIMM Biobank, działający w ramach programu GIMM CARE, zyska tym samym globalny zasięg. Dzięki nowej funkcji stanie się jednym z nielicznych miejsc na świecie, w których nauka spotyka się z kosmiczną eksploracją w tak bezpośredni sposób. To kolejny dowód na to, że przyszłość medycyny i badań biomedycznych może być pisana nie tylko w laboratoriach, ale i w przestrzeni międzyplanetarnej.
Źródło: Instytut Medycyny Molekularnej Gulbenkiana
Czytaj też: Starlink zagrożeniem dla badań kosmosu? Naukowcy biją na alarm po przełomowym odkryciu!
Grafika tytułowa: Public Domain Pictures / Pexels
