Wielorybie kości sprzed 20 000 lat ujawniają sekrety paleolitycznych społeczeństw Europy
Największe ssaki na Ziemi od tysięcy lat odgrywały istotną rolę w życiu ludzi, jednak dopiero teraz archeolodzy zdołali ustalić, jak wcześnie nasi przodkowie potrafili wykorzystywać ich szczątki. Zespół badaczy przeanalizował dziesiątki artefaktów z rejonu Zatoki Biskajskiej, odkrywając, że już 20 000 lat temu łowcy-zbieracze w dzisiejszej Hiszpanii i Francji używali kości wielorybów do tworzenia podstawowych narzędzi codziennego użytku.
W ramach badania przebadano 83 narzędzia pochodzące z różnych stanowisk archeologicznych wzdłuż północnego wybrzeża Półwyspu Iberyjskiego oraz dodatkowe 90 fragmentów kości z jaskini Santa Catalina. Dzięki nowoczesnym metodom analitycznym, takim jak spektrometria masowa i datowanie radiowęglowe, naukowcy potwierdzili, że wyroby z kości wielorybów, w tym groty pocisków, były obecne w kulturze paleolitycznej tego regionu już dwadzieścia tysiącleci temu.
Zidentyfikowano szczątki należące do aż pięciu różnych gatunków wielorybów: kaszalotów, płetwali błękitnych, szarych, czarnych oraz grenlandzkich. Badacze są jednak zgodni, że ówcześni ludzie nie polowali aktywnie na te morskie olbrzymy – raczej zbierali ich ciała wyrzucone na brzeg przez fale. Takie tusze stawały się naturalnym źródłem materiału, z którego powstawały trwałe i funkcjonalne narzędzia.
Dla ludzi paleolitu, żyjących w pobliżu wybrzeża, dostęp do kości wielkich ssaków morskich mógł mieć kluczowe znaczenie dla przetrwania i rozwoju. W przeciwieństwie do szybko psujących się tkanek miękkich, wytrzymałe kości mogły być przetwarzane i wykorzystywane przez długi czas. Niestety, wiele dawnych stanowisk archeologicznych położonych przy linii brzegowej zostało zniszczonych przez erozję oraz podnoszący się poziom mórz, co znacząco utrudnia współczesnym badaczom rekonstrukcję pełnego obrazu tych interakcji.
Nowe ustalenia stanowią jednak znaczący krok w rozumieniu relacji między człowiekiem a środowiskiem morskim w czasach prehistorycznych. Pokazują, że już tysiące lat temu ludzie potrafili adaptować się do otaczających ich warunków, wykorzystując zasoby dostępne dzięki sile natury – w tym przypadku, ogromne ciała wielorybów wyrzuconych na brzeg.
Źródło: archaeology.org/popsci.com
Czytaj też: Cmentarz wielorybników odkryty na Svalbardzie
Grafika tytułowa: Oliver Tsappis / Unsplash
