Nowoczesne obrazowanie zębów rozwiązuje zagadkę przejścia na rolnictwo w Afryce Subsaharyjskiej
Międzynarodowy zespół naukowców rozwiązał jedną z kluczowych zagadek ludzkiej prehistorii w Afryce. Dzięki zaawansowanym technikom obrazowania rentgenowskiego badacze zdołali odczytać informacje ukryte wewnątrz zębów pradawnych ludzi, co pozwoliło im na nowo spojrzeć na proces przejścia od gospodarki łowiecko-zbierackiej do rolniczej w regionie Afryki Subsaharyjskiej. To właśnie te zmiany społeczne i technologiczne dały początek całkowicie nowemu modelowi życia, który ukształtował przyszłe cywilizacje.
Analiza obejmowała szczątki 88 osób pochodzących z 13 pradziejowych stanowisk zlokalizowanych na terenach południowego Egiptu i Sudanu. Wybór tego obszaru nie był przypadkowy – dolina Nilu odgrywała istotną rolę w przemianach kulturowych i biologicznych dawnych społeczności Afryki Północno-Wschodniej. Dzięki badaniu mikrostruktur zębów archeolodzy zyskali dostęp do unikalnych danych, które dotąd były poza zasięgiem klasycznych metod analitycznych.
Zastosowanie mikrotomografii rentgenowskiej pozwoliło naukowcom na precyzyjne odwzorowanie budowy wewnętrznej zębów, szczególnie interakcji między szkliwem a zębiną. Te cechy, silnie uwarunkowane genetycznie, dają możliwość odtworzenia biologicznych pokrewieństw nawet tam, gdzie materiał genetyczny nie przetrwał próby czasu. W ten sposób badacze uzyskali wgląd w mikroewolucyjne procesy, które zachodziły w społecznościach sprzed tysięcy lat.
Wyniki ujawniły m.in. ścisłe biologiczne powiązania pomiędzy grupami łowiecko-zbierackimi a pierwszymi społecznościami rolniczymi w regionie. Oznacza to, że zmiana modelu życia nie była wynikiem zastąpienia jednej populacji przez drugą, lecz raczej ewolucją istniejących społeczności. To ważne odkrycie, które rzuca nowe światło na tempo i sposób rozprzestrzeniania się rolnictwa w Afryce.
Badanie, opublikowane na łamach prestiżowego czasopisma „Proceedings of the National Academy of Sciences”, pokazuje ogromny potencjał interdyscyplinarnego podejścia w archeologii. Łącząc nowoczesne technologie obrazowania z wiedzą antropologiczną i genetyczną, naukowcy otwierają nowe drogi do poznania prehistorycznych procesów kulturowych i biologicznych. To także kolejny dowód na to, że zęby – mimo swojej niewielkiej wielkości – są skarbnicą wiedzy o przeszłości ludzkości.
Źródło: Uniwersytet Wrocławski
Czytaj też: Polscy naukowcy odkrywają, jak prehistoryczni Europejczycy reagowali na zmiany klimatu
Grafika tytułowa: Wouter Supardi Salari / Unsplash
