Pierwsze starożytne genomy z „Zielonej Sahary” rozszyfrowane
Nowe badania genetyczne rzucają światło na nieznany dotąd rozdział historii ludzkiej obecności na Saharze. Naukowcy z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej Maxa Plancka odkryli ślady dawno izolowanej linii ludzkiej, która żyła w Afryce Północnej ponad 7000 lat temu, w czasach, gdy Sahara była tętniącą życiem zieloną sawanną. To przełomowe odkrycie pozwala lepiej zrozumieć, jak różnorodne i złożone były wczesne migracje oraz osadnictwo na kontynencie afrykańskim.
Analizy genomowe szczątków znalezionych w schronisku skalnym Takarkori w środkowej Saharze wykazały, że badani osobnicy należeli do linii północnoafrykańskiej, która oddzieliła się od populacji Afryki Subsaharyjskiej około 50 000 lat temu. Ta linia genetyczna rozwijała się niezależnie przez tysiące lat, nie mieszając się z innymi grupami. Co ciekawe, jej pozostałości są nadal obecne w kodzie genetycznym współczesnych mieszkańców regionu, co potwierdza głęboką ciągłość osadniczą.
Okres wilgotny w Afryce, trwający od 14 500 do 5000 lat temu, stworzył dogodne warunki do życia w regionie, który dziś znamy jako najbardziej suchą pustynię świata. Jeziora, rzeki i bujna roślinność sprzyjały zarówno ludzkiej aktywności, jak i rozwojowi pasterstwa. Po zakończeniu tego okresu Sahara uległa drastycznemu wysuszeniu, co utrudniło nie tylko dalsze osadnictwo, ale również badania nad przeszłością — ze względu na słabą konserwację materiału genetycznego.
Zespół badaczy podkreśla, że odkrycie zmienia dotychczasowe rozumienie historii populacji Afryki Północnej. Nada Salem, współautorka badania, zaznacza, że znaleziska wskazują na istnienie silnie zakorzenionej i przez długi czas odizolowanej linii genetycznej, która nie była wcześniej uwzględniana w modelach ewolucji człowieka. Odkrycie to może wpłynąć na sposób, w jaki rekonstruujemy wczesne dzieje migracji i różnicowania się populacji ludzkich.
Wyniki tych przełomowych analiz nie tylko wzbogacają wiedzę o przeszłości Sahary, ale także wzmacniają znaczenie Afryki Północnej jako kluczowego regionu dla badań nad ewolucją człowieka. Choć linia genetyczna z Takarkori już nie istnieje w czystej formie, jej dziedzictwo przetrwało w genach współczesnych społeczności, stanowiąc żywy ślad po czasach, gdy Sahara była zieloną oazą życia.
Źródło: Max Planck Institutie
Czytaj też: Naukowcy znajdują wyjątek od praw termodynamiki
Grafika tytułowa: Trnava University / Unsplash
