Teleskop Einsteina rozpoczął monitorowanie nieba. Jego możliwości już zadziwiają!
Pierwsze zdjęcia wykonane przez innowacyjną misję zostały zaprezentowane podczas 7. warsztatów konsorcjum Einstein Probe w Pekinie. Choć nie wszystkie instrumenty są w pełni skalibrowane pierwsze zdjęcia zdążyły zachwycić świat naukowy.
Kosmiczny teleskop rentgenowski został wystrzelony 9 stycznia 2024 r. przez Chiny za pomocą rakiety Długi marsz 2C z Centrum Startów Kosmicznych Xichang. Teleskop Einstein Probe Chińskiej Akademii Nauk (CAS) dołącza do sond XMM-Newton należącej do ESA i XRISM należącej do JAXA w ich dążeniu do odkrycia Wszechświata w świetle rentgenowskim. Misja jest efektem współpracy między Chińską Akademią Nauk, Europejską Agencją Kosmiczną, Instytutem Fizyki Pozaziemskiej Maxa Plancka oraz CNES.
W ciągu kilku miesięcy od startu zespół operacyjny misji przeprowadził niezbędne testy, aby potwierdzić funkcjonalność statku kosmicznego i skalibrować instrumenty naukowe. W tej kluczowej fazie Teleskop Einsteina zebrał dane naukowe z różnych źródeł promieniowania rentgenowskiego.
Pierwsze zdjęcia ukazują niezwykłe możliwości dwóch instrumentów naukowych Teleskopu Einsteina. Szerokokątny teleskop rentgenowski (WXT) może obserwować panoramę prawie jednej jedenastej sfery niebieskiej na jednym zdjęciu, podczas gdy bardziej czuły uzupełniający teleskop rentgenowski (FXT) umożliwia wykonywanie zbliżeń i dokładne ich lokalizowanie.
Jestem zachwycony pierwszymi obserwacjami z sondy Einsteina, które pokazują zdolność misji do badania dużych obszarów nieba w promieniach rentgenowskich i szybkiego odkrywania nowych źródeł na niebie. Te wczesne dane dają nam kuszący wgląd w dynamiczny Wszechświat o wysokiej energii, który wkrótce będzie w zasięgu naszych społeczności naukowych. Gratulacje dla zespołów naukowych i inżynieryjnych w CAS, MPE, CNES i ESA za ich ciężką pracę w osiągnięciu tego ważnego kamienia milowego – powiedziała prof. Carole Mundell, dyrektor naukowy ESA.
Według ESA, zdolność misji do szybkiego wykrywania nowych źródeł promieniowania rentgenowskiego i monitorowania ich zmian w czasie ma fundamentalne znaczenie dla lepszego zrozumienia najbardziej energetycznych procesów w kosmosie. Potężne promienie rentgenowskie przenikają przez Wszechświat podczas zderzeń gwiazd neutronowych, eksplozji supernowych, a materia jest pochłaniana przez czarne dziury lub wyrzucana z miażdżących pól magnetycznych, które je otaczają.
Oczy homara
Instrument WXT Teleskopu Einsteina składa się z dwunastu modułów wyposażonych w nowatorską technologię „oka homara” , która została przetestowana w 2022 r. przez demonstratora technologii LEIA (Lobster Eye Imager for Astronomy). Dwanaście modułów zapewnia pole widzenia o powierzchni ponad 3600 stopni kwadratowych, dzięki czemu Einstein Probe może monitorować całe nocne niebo w zaledwie trzech orbitach.
To zdumiewające, że chociaż instrumenty nie zostały jeszcze w pełni skalibrowane, mogliśmy już przeprowadzić krytyczną czasowo obserwację uzupełniającą za pomocą instrumentu FXT szybkiego przejściowego promieniowania rentgenowskiego wykrytego po raz pierwszy przez WXT. Pokazuje, do czego zdolna będzie sonda Einsteina podczas swojego badania – powiedział dr Erik Kuulkers, naukowiec pracujący nad projektem sondy Einsteina w ESA.
Co dalej?
W nadchodzących miesiącach Teleskop Einsteina będzie w dalszym ciągu poddawany kalibracjom na orbicie, zanim około połowy czerwca rozpocznie rutynowe obserwacje naukowe. Podczas trzyletniej misji satelita będzie okrążał Ziemię na wysokości 600 km i będzie patrzył na niebo w poszukiwaniu przejściowych zdarzeń rentgenowskich. Korzystając z teleskopu obserwacyjnego FXT, misja przyjrzy się bliżej nowo wykrytym zjawiskom i innym znanym interesującym obiektom.
Źródło: ESA
Czytaj też: Europejska Agencja Kosmiczna otworzyła „fabrykę pomysłów” w Austrii
Grafika tytułowa: Ondřej Šponiar / Pixabay
