Bezzałogowce – przyszłość nowoczesnej armii?
Pojazdy bezzałogowe (PBZ) odgrywają coraz większą rolę w dzisiejszych siłach zbrojnych na całym świecie. Mają one wiele zastosowań w różnych dziedzinach wojskowości, takich jak rozpoznanie, wsparcie ogniowe, dostawa zaopatrzenia, patrolowanie, a nawet działania ofensywne. Co warto wiedzieć na ich temat? Czy są przyszłością nowoczesnych armii?
Podstawowe rodzaje PBZ oraz ich przeznaczenie
PBZ na polach bitew przejawiają wiele zalet, które mogą przechylić szalę zwycięstwa na stronę wykorzystujących je wojsk. Wśród tych najważniejszych warto wymienić zdolność do operowania w trudno dostępnych miejscach, zmniejszenie ryzyka poniesienia strat wśród personelu oraz możliwość prowadzenia długotrwałego nadzoru i rozpoznania. Stosowanie PBZ to zwiększenie zdolności operacyjnych wojsk oraz poprawa bezpieczeństwa żołnierzy. Które rodzaje PBZ są najczęściej wykorzystywane podczas działań operacyjnych?
- Bezzałogowe statki powietrzne (UAV): UAV-y, zwane również dronami, są jednym z najpopularniejszych rodzajów PBZ w wojsku. Mogą być używane do rozpoznania, nadzoru, celowania i atakowania celów. Mogą być zarówno mniejsze, przenośne drony, jak i większe samoloty bezzałogowe zdolne do długotrwałego lotu.
- Bezzałogowe statki morskie (USV): USV-y są bezzałogowymi łodziami lub okrętami, które mogą być wykorzystywane do celów takich jak patrolowanie wód przybrzeżnych, rozpoznanie, walka przeciwminowa i dostarczanie zaopatrzenia.
- Bezzałogowe pojazdy naziemne (UGV): UGV-y to pojazdy bezzałogowe poruszające się po ziemi. Są one wykorzystywane w różnych misjach, takich jak rozpoznanie, eskorta konwojów, likwidacja ładunków wybuchowych i dostarczanie zaopatrzenia.
- Bezzałogowe łodzie podwodne (UUV): UUV-y to bezzałogowe podwodne pojazdy, które mogą być używane do rozpoznania, przeprowadzania badań oceanograficznych, poszukiwania i zwalczania min oraz innych działań wodnych.
- Bezzałogowe pojazdy bojowe (UCAV): UCAV-y to bezzałogowe samoloty bojowe zdolne do wykonywania misji szturmowych. Mają zdolność do przenoszenia uzbrojenia i mogą atakować cele powietrzne oraz naziemne.
Pojazdy bezzałogowe dowiodły swojej przydatności na Ukrainie
Rosyjska agresja wobec Ukrainy pokazała nam, jak niesamowicie skuteczne podczas prowadzenia działań wojennych mogą być wysokiej klasy pojazdy bezzałogowe. Podczas konfliktu wykorzystywane są zaawansowane urządzenia stricte bojowe, jak chociażby tureckie Bayraktar TB2, które już wielokrotnie udowodniły swoją przydatność podczas prowadzenia działań przeciwko regularnej armii rosyjskiej, wagnerowcom i bojownikom czeczeńskim. Do sieci trafiły dziesiątki nagrań pokazujących nam, jak drony produkcji tureckiej brawurowo radziły sobie z eliminowaniem całych kolumn pojazdów opancerzonych.
Jak się jednak okazuje, żołnierze do działań bojowych wykorzystują także odpowiednio zmodyfikowane drony cywilne. Służą one nie tylko do prowadzenia działań rozpoznawczych, ale nawet do atakowania pozycji wroga. Często umieszcza się na nich specjalne improwizowane uchwyty na ładunki wybuchowe, które następnie mogą być zrzucane z nienacka na niczego nie spodziewających się wrogich żołnierzy (niektóre modele cywilnych dronów poruszają się niemal bezgłośnie).
Podczas działań wojennych prowadzonych na Ukrainie zbierane jest niezwykle cenne doświadczenie, które w niedalekiej przyszłości może posłużyć do ulepszania bezzałogowych pojazdów bojowych oraz optymalizacji ich działania.
Przyszłość należy do bezzałogowców
Przyszłość wojskowości zdecydowanie należy do pojazdów bezzałogowych. Za kilkanaście lub kilkadziesiąt lat będą one samodzielnie prowadziły działania operacyjne takie, jak ochrona statków transportowych przed piratami, patrolowanie obszarów zagrożonych w szczególny sposób ogniem przeciwlotniczym, czy też przedzieranie się przez zaminowane na potężną skalę obszary. Na razie jednak nie są w stanie całkowicie zastąpić „konwencjonalnego” sprzętu bojowego – pojazdów naziemnych, samolotów czy okrętów.
W nadchodzących latach dostawcy uzbrojenia będą z pewnością na szeroką skalę pracować nad jak najszerszą integracją PBZ z zaawansowanymi algorytmami sztucznej inteligencji. Jest to jednak temat, do którego trzeba podchodzić z potężną dozą ostrożności. Autorytety z dziedziny nowej technologii ostrzegają, że nadmierny rozwój AI może okazać się niebezpieczny dla ludzkości. Rozwiązania dla wojskowości trzeba będzie więc wdrażać bardzo ostrożnie w taki sposób, by mimo wszystko to człowiek miał większą kontrolę nad maszyną niż ona sama.
Rozwój sztucznej inteligencji (AI) ma duże znaczenie dla wojskowości i przynosi ze sobą wiele nowych możliwości. AI może być wykorzystywana w różnych aspektach działań militarnych, w tym w rozpoznawaniu, analizie danych, strategii, wspomaganiu decyzji, autonomii broni, cyberbezpieczeństwie i wielu innych obszarach.
Oto kilka przykładów sposobów, w jakie rozwój AI wpływa na wojskowość:
- Rozpoznanie i analiza danych: Sztuczna inteligencja może pomóc w analizie dużej ilości danych, takich jak obrazy z satelitów, dronów, czujników i kamer. AI może szybko przetwarzać i analizować te dane, wykrywać wzorce, identyfikować cele, monitorować ruch i zapewniać w czasie rzeczywistym informacje o sytuacji na polu walki.
- Wspomaganie decyzji: AI może dostarczać wsparcie w podejmowaniu decyzji strategicznych i taktycznych. Na podstawie analizy danych i symulacji, systemy AI mogą proponować różne scenariusze i ich skutki, pomagając dowódcom w podejmowaniu najlepszych decyzji.
- Autonomia broni: AI może być wykorzystana do rozwoju autonomicznych systemów broni. Takie systemy mogą wykonywać zadania, takie jak rozpoznanie, analiza, obrona przeciwrakietowa i atak na cele. Jednak należy zachować odpowiednie zabezpieczenia i kontrolę, aby uniknąć niepożądanych skutków.
- Cyberbezpieczeństwo: Sztuczna inteligencja może pomóc w wykrywaniu i zapobieganiu cyberataków. AI może analizować ruch sieciowy, identyfikować nieprawidłowości i podejrzane wzorce, oraz reagować szybciej niż człowiek w przypadku ataku.
- Symulacje i trening: AI może być wykorzystywana do tworzenia zaawansowanych symulacji, które mogą służyć jako środowiska treningowe dla żołnierzy. Takie symulacje mogą pomóc w doskonaleniu taktyk, strategii i umiejętności bojowych.
Należy jednak pamiętać, że rozwój AI w wojskowości rodzi również pewne wyzwania i dylematy. Wprowadzanie autonomicznych systemów broni wymaga przemyślanego podejścia, aby uniknąć niekontrolowanych działań i potencjalnych naruszeń zasad etycznych. Ważne jest, aby opracowywać zasady i ramy prawne regulujące wykorzystanie AI w militariach w sposób odpowiedzialny i zgodny z międzynarodowymi normami.
Czytaj też: K2PL – nowoczesna bestia w polskiej armii
Grafika tytułowa: Ministry of Defence of Ukraine (Creative Commons Attribution 4.0 International)
