Archeolodzy z Krakowa odkrywają pradzieje tatrzańskich jaskiń
Około 15 tysięcy lat temu wysokogórskie obszary Tatr stały się miejscem działalności ludzi należących do kultury magdaleńskiej, znanej z doskonałego rzemiosła wytwarzania narzędzi z krzemienia, kości i poroża. To wyjątkowe odkrycie zawdzięczamy zespołowi polskich archeologów z Uniwersytetu Jagiellońskiego, którzy w Jaskini nad Huczawą natrafili na wyraźne ślady obozowiska łowców epoki lodowcowej.
Wcześniej Tatry przez dziesięciolecia wydawały się niemal wolne od paleolitycznych śladów człowieka, a pojedyncze znaleziska nie pozwalały na pełne potwierdzenie obecności stałego osadnictwa – dopiero prace prowadzone przez krakowskich naukowców zmieniły ten obraz.
W jaskini odkryto kamienne ostrza, kościane narzędzia, ozdoby i wyraźne pozostałości paleniska, a także kości zwierząt, na które polowano. Co istotne, część ostrzy została wykonana z surowców przyniesionych z odległych rejonów Europy, natomiast kolejne egzemplarze powstawały już z materiałów lokalnych. To wskazuje, że nie było to tylko krótkotrwałe schronienie, lecz miejsce dłuższego pobytu, wymagającego adaptacji do górskiego środowiska.
To właśnie polscy badacze, kierowani przez archeologów z Uniwersytetu Jagiellońskiego, po raz pierwszy jednoznacznie potwierdzili, że ludzie epoki kamienia wchodzili w trudne tereny wysokogórskie Tatr i potrafili je wykorzystywać na potrzeby życia i polowania. Oznacza to, że miejsce to było częścią ważnych szlaków migracyjnych, a nie jak długo sądzono niedostępnym obszarem pozbawionym śladów człowieka.
Obecnie naukowcy z Uniwersytet Jagielloński w Krakowie prowadzą szeroko zakrojony projekt badawczy, którego celem jest rekonstrukcja sposobów funkcjonowania dawnych grup ludzkich w zmieniającym się środowisku plejstocenu i holocenu. Obejmuje on m.in. analizy szczątków kostnych, struktury warstw jaskiniowych, śladów po obróbce narzędzi, a także rekonstrukcję klimatu i warunków środowiskowych. Pozwala to odtworzyć nie tylko to, jak wyglądało życie dawnych myśliwych, ale także jak przystosowywali się oni do wyzwań związanych z zimnym i wymagającym krajobrazem wysokich gór.
Wyniki tych badań mają duże znaczenie nie tylko naukowe, ale i praktyczne, gdyż dostarczają argumentów do ochrony jaskiń i stanowisk archeologicznych, pokazują konieczność starannego planowania ruchu turystycznego, a także pogłębiają współczesną wiedzę o historii zasiedlania Europy. Przede wszystkim jednak podkreślają, że to właśnie polscy naukowcy odgrywają kluczową rolę w odkrywaniu niezwykle wczesnych dziejów człowieka w naszym regionie. Każdy kolejny fragment narzędzia czy ślad po ognisku dokumentowany przez krakowskich badaczy nie tylko uzupełnia brakujące rozdziały historii Tatr, ale również wzbogaca wiedzę o rozwoju ludzkiej kultury i zdolności przetrwania w jednym z najtrudniejszych środowisk, jakie mogły spotkać społeczności epoki kamienia.
Źródło: Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Czytaj też: AI w diagnostyce chorób serca. Sukces polskiego naukowca
Grafika tytułowa: Joshua Sortino / Unsplash
