Jak wybrać idealny airfryer? Opinie w sieci nie mówią wszystkiego
Airfryer to mniejsze urządzenie kuchenne, które robi jednak mnóstwo zamieszania. Nie bez powodu. Miłośnicy potraw smażonych i pieczonych w końcu mogą delektować się daniami o chrupkiej skórce, soczystym wnętrzu i kuszącym aromacie, ale przyrządzonymi bez dodatku tłuszczu, smacznie i zdrowo. Choć potocznie nazywamy airfryery frytkownicami, ich zastosowania wykraczają daleko poza smażenie pokrojonych ziemniaczków.
Airfryer to urządzenie elektryczne, przeznaczone do obróbki cieplnej żywności… czyli do robienia dań na ciepło oraz dań zimnych, które nie mogą być podawane surowe. Sztandarowy tryb pracy airfryera to równomierne smażenie, ale zamiast głębokiego oleju jest wykorzystuje on powietrze – produkt dostępny wszędzie za darmo, bez kalorii i bez smaku.
Jak działa airfryer?
Kluczowym elementem airfryera jest duża grzałka, umieszczona zwykle nad pojemnikiem na jedzenie. Podobnie jak w piekarniku z termoobiegiem, dania są szczelnie zamykane, a gorące powietrze wprawione w ruch. Koniec podobieństw.
We frytkownicy beztłuszczowej powietrze nagrzewa się do docelowej temperatury (nawet powyżej 200°C) w mgnieniu oka i pędzi po bokach dania. Strumienie gorącego gazu wpadają między mniejsze kawałki i do nierówności. Spód również jest smażony w ten sposób. Zawartość misy leży zwykle na płytce z otworami, pełniącej funkcję rusztu nieco nad dnem pojemnika. Misy są zwykle tak ukształtowane, by skierować gorące powietrze ponownie w górę.
Airfryery mają regulację temperatury i zawsze obejmują zakres 180-200°C, w którym dochodzi do zjawiska nazywanego smażeniem. Woda z wierzchniej warstwy warzyw, ryb i mięs gwałtownie odparuje i tworzy naturalną, suchą skórkę na całej powierzchni produktów. Po wszystkim „skórka” będzie chrupiąca, złoto-brązowa, aromatyczna… po prostu przepyszna. Wewnątrz kawałków jedzenia woda nagrzeje się do 100°C, ugotuje wnętrze. Z czasem woda będzie odparowywać także ze środka produktów, jednak dzieje się to znacznie wolniej. To pozwala połączyć kruchość na zewnątrz z miękkim środkiem.
Airfryer dla zdrowa, wygody i oszczędności
Moim zdaniem airfryer jest wysoko na liście kuchennego AGD, które warto posiadać. Z nim bez wysiłku zadbasz o zdrowie, unikniesz problemów gastrycznych i pewnie zobaczysz zmiany na wadze – oczywiście w dobrą stronę. Moim zdaniem wiele dań z frytkownicy beztłuszczowej smakuje o niebo lepiej od klasycznych, szczególnie tych chłonących olej w czasie smażenia. Frytki to oczywiście sztandarowy przykład, ale to także placki ziemniaczane, paluszki rybne w panierce, falafel, pulpety i wiele, wiele innych.
Airfryer może przynieść też oszczędność energii. Spełnia swoje zadanie dlatego, że mocna grzałka pracuje w małej przestrzeni – znacznie mniejszej niż piekarnik. Producenci mówią o nawet dwukrotnie krótszym czasie pracy airfryera od piekarnika dla tego samego dania. Niższy pobór prądu idzie w parze z krótszym czasem pracy, co można przeliczyć na złotówki. Jeśli to nadal za mało, przypomnij sobie ostatnie sprzątanie po „wypadku” w piekarniku. Zbiornik frytkownicy beztłuszczowej wstawisz do zmywarki i po bólu.
Airfryer przynosi jeszcze więcej korzyści, ale najpierw musisz wiedzieć, czego dokładnie potrzebujesz. Przygotowałam listę cech, które trzeba wziąć pod uwagę przy szukaniu idealnego modelu.
Jaka pojemność dla singla, pary i rodzin?
Cechą najważniejszą frytkownicy beztłuszczowej jest oczywiście ilość jedzenia, które można przyrządzić. Zajrzyj do lodówki i oceń rozmiar produktów, wielkość i liczbę porcji. Producenci polecają zwykle:
- pojemności do 4 litrów dla singli i par: zmieszczą się w nim dwie porcje ryby lub mięsa, 2 całe bataty, do 4 jabłek, pizzerka, sernik „na raz”, na mieszankę krojonych warzyw też na pewno nie zabraknie miejsca;
- pojemności 4-6 litrów dla małej rodziny i fanów pieczeni: w takiej frytkownicy beztłuszczowej można przyrządzić już kawałek mięsa lub ryb na obiad dla kilku osób, ciasto, mały chlebek, 3-4 porcje frytek i jarzyn;
- pojemności 7 litrów i więcej dla dużej rodziny i do zadań specjalnych: takie urządzenie spełni wymagania większej rodziny i osób przygotowujących dania na kilka dni, w tym drób i niektóre ryby w całości, dynię piżmową, bochenek chleba, pizzę i tak dalej.
Na specjalną pozycję zasługują tutaj modele wyposażone w dwa kosze. Możesz w nich przygotowywać dwie różne potrawy równolegle, zupełnie jak w nowoczesnych piekarnikach dwustrefowych… albo na dwóch patelniach. Airfryer dwukomorowy to gratka przy szykowaniu całych obiadów. Osobne obiegi powietrza gwarantują, że warzywa nie nabiorą aromatu ryby. Możesz ustawić różne temperatury i czasy pracy dla każdej misy osobno – to oczywiste. Szukaj jednak modelu, któremu można zlecić zakończenie pracy obu koszy w tym samym momencie. Osobne kosze mogą być ustawione poziomo, pionowo i mieć różną pojemność. Może i wydasz więcej na taki model, ale zyskasz niezwykłą wolność twórczą.
Modele z misą XXL i wyjmowaną ścianką również mają swoje zalety. Wprowadzony niedawno do Polski MOVA AeroChef FD20 Pro Air Fryer należy do tej grupy. Pojemność jego misy to aż 9 litrów, a duża powierzchnia dna aż prosi się o zapiekankę ziemniaczaną, żeberka albo całe ryby. Przegródka pozwala podzielić kosz na dwie strefy po 4,5 l. Można też uruchomić tylko jeden i ekonomicznie przygotować mniejszą porcję.
Czytaj też: Cecotec Cecofry&Grill Smokin’ 8500 – zdrowe potrawy dla całej rodziny!
Moim zdaniem praktycznym dodatkiem jest „okienko”, czyli przezroczysty fragment obudowypie kosza i oświetlenie w środku komory airfryera. Uwielbiam obserwować przygotowywane potrawy, więc dla mnie to lepsze niż telewizja. Można też zajrzeć do swojego dania bez wyjmowania kosza i utraty cennego ciepła. Jeśli zamierzasz włączać airfryer i zajmować się swoimi sprawami, kup model z koszem w pełni zabudowanym – zapewne będzie nieco tańszy.
Jaka moc grzałki? Więcej znaczy lepiej
Jeśli porównujesz dwa podobne modele, wybierz ten z mocniejszą grzałką. Będzie lepiej utrzymywał stałą temperaturę w pojemniku i szybciej nagrzeje dania. Zapas docenisz przy smażeniu produktów prosto z zamrażarki. Szybsze nagrzewanie się airfryera to też bardziej chrupka „skórka” i krótszy czas pieczenia. Może też oznaczać mniejsze zużycie prądu w dłuższej perspektywie niż w przypadku modelu słabszego.
Największe oszczędności będzie widać po przesiadce na airfryer z tradycyjnego piekarnika i grilla elektrycznego. Moce grzałki, jakich należy się spodziewać, są zależne od pojemności misy na produkty. Orientacyjnie można założyć, że 4-litrowa będzie miała grzałkę o mocy od 1000 do 1500 W, 6-litrowa 1600-1800 W, 8-litrowa może dojść do 2000 W, a te największe, których misy mają nawet powyżej 10 litrów, mają grzałki nawet 2400 W.
Co potrafi airfryer? Tryby, sterowanie i dodatki
Frytkownice beztłuszczowe zawsze mają gotowe ustawienia dla popularnych dań: frytki, udka, ryba, pokrojone warzywa i tym podobne. Na dnie kosza zawsze znajduje się perforowana wkładka, więc o ruszt na start martwić się nie musisz. Możesz przystąpić do przyrządzania swoich ulubionych dań.
Fani grillowania powinni rozejrzeć się za airfryerem z dodatkowym rusztem i stojakiem na szaszłyki. Zapewnią one lepszy przepływ gorącego powietrza także od spodu wszystkich produktów. Unikniesz wyjmowania kosza, obracania dań ręcznie, utraty ciepła przy wysuwaniu pojemnika, a nawet poparzeń. Zajrzyj też do sklepu producenta, bo być może wyższy ruszt można dokupić osobno. Do airfryerów Cecotec Cecofry za 119 zł można dokupić zestaw, który zawiera także wkładkę do opiekania chleba.
Za najbardziej niesamowity model w tej kategorii uważam Cecotec Cecofry&Grill Smokin’ 11000. Już sama 11-litrowa misa robi wrażenie. Można ją podzielić na dwie części (6,5 i 4,5 l) i do każdej z nich włożyć ruszt. Grzałki znajdują się na górze i na dole, mogą pracować solo lub w grupie. Ponadto możesz dosypać do specjalnego pojemniczka skrawków drewna! Podczas pieczenia będą powoli się spalać, dym wymiesza się z powietrzem, a produkty na ruszcie nabiorą specyficznego aromatu wędzenia.
Korzystając z niższych temperatur i różnych czasów pracy można wykorzystać airfryer także do:
- bardziej tradycyjnego pieczenia, w tym pizzy, wielu ciast i chleba;
- wolnego pieczenia w niższych temperaturach;
- odgrzewania dań (60-80°C);
- opiekania tostów i podobnych potraw;
- rozmrażania;
- suszenia grzybów, robienia chipsów owocowych i warzywnych (40-60°C);
- fermentacji, np. ciasta na zakwasie (40°C).
Niektóre potrawy oczywiście przygotowuje się w pojemnikach. Pokazany wyżej zestaw firmy Cecotec zawiera dedykowane „wiaderko” oraz blachę do ciasta, można też kupować jednorazowe foremki. Metalowe i ceramiczne naczynka nie są nielegalne, ale mogą uszkodzić powłokę nieprzywierającą misy. Jeśli masz możliwość, skorzystaj z odpornej na wysokie temperatury podkładki.
Zwróć też uwagę na głośność urządzenia. Dźwięki wydawane przez AGD to szalenie ważny element otoczenia, w którym mieszkasz i oczywiście im ciszej sprzęty pracują, tym lepiej. W momencie publikacji tego artykułu prawdopodobnie najmniej hałasujący airfryer na rynku to Tefal Easy Fry Silence Vision (429 zł). Ten model zszedł poniżej 50 dB.
Dobrze wiedzieć, że airfryer skończył pracę i można zasiadać do stołu. Jedni lubią powtarzający się alarm, drugim wystarczy jeden „dzyń”, są też fani cichych powiadomień w systemie smart home. Te informacje niestety trudno znaleźć w sklepach internetowych. Jeśli to dla Ciebie ważne, najlepiej wybrać się osobiście do salonu pokazowego marki lub odwiedzać znajomych. Będzie to doskonała okazja, by ocenić też inne detale.
Czy airfryer dogada się ze zmywarką?
Mówiąc krótko: tak. Misy, wkładki i dodatki z pewnością można myć w zmywarce, a przynajmniej nie trafiłam na model, który to uniemożliwia. Pojemniki i płytki są ponadto pokrywane materiałami nieprzywierającymi, więc nawet ręczne czyszczenie ich to pestka. Płytkę znad dna można oczywiście wygodnie wyjąć, co ułatwia pozbycie się okruszków. Tu też zbierze się wytopiony w czasie smażenia tłuszcz. Grzałka nad pojemnikiem raczej nie ma szans się pobrudzić.
Moim zdaniem lepiej wybierać modele bez dekoracji i jubilerskich szlifów, z łatwym dostępem do wszystkich przestrzeni, a nawet z możliwością demontażu frontu misy, by dokładnie umyć okienko. Jeśli nie uprawiasz codziennych biegów ze ścierką, lepszy będzie model z matowym wykończeniem. Wszystko zależy jednak od stylu Twojej kuchni i gustu.
Skoro o gustach mowa, całkowicie rozumiem sentyment do pokręteł i przycisków fizycznych, ale airfryer to jeden z nielicznych sprzętów, w których zwykle wolę ekran dotykowy. To urządzenie do pracy z żywnością, jego przeznaczeniem jest obsługa brudnymi rękami i praca w ryzykownym otoczeniu. Płaski ekran to brak szczelinek do czyszczenia.
Jeśli jednak zdecydujesz się na pokrętło, wybierz gładkie i tak zamocowane, by można było je łatwo umyć. Dobrym przykładem jest 6-litrowy model Xiaomi Air Fryer Essential 6l (239 zł). Predefiniowane programy wybiera się przyciskami dotykowymi na górze obudowy, czas i temperaturę można ustawić eleganckimi gałkami.
Co jeszcze warto wiedzieć?
Przy wyborze airfryera możesz też pójść w kierunku zupełnie nowym i czasami warto to zrobić. Airfryer może łączyć smażenie powietrzem z technikami z urządzeń z zupełnie innej klasy. Multicooker, maszyna do gotowania na parze, klasyczny grill i płyta grzewcza to ciekawe dodatki, a do zabudowy można wstawić nowoczesny piekarnik, gdzie funkcja smażenia bez oleju to tylko jeden z wielu dostępnych trybów pracy.
Airfryery w naszych kuchniach to nowość, ale sam pomysł pochodzi z ubiegłego wieku. Piekarniki z podobnym mechanizmem były dostępne już w… 1944 roku! Wyzwaniem okazała się spakowanie całego mechanizmu do obudowy, którą można wygodnie postawić na blacie. Dokonał tego w końcu konstruktor Fred Van der Weij na początku XXI wieku i w 2008 roku złożył wniosek o patent (otrzymał go w 2012).
Tak się składa, że Fred Van der Weij w tym czasie pracował nad prototypem dla firmy Philips. To ten producent odpowiada za wprowadzenie na rynek pionierskiego małego airfryera, od razu z dwiema komorami. Podczas targów IFA 2010 w Berlinie to urządzenie zrobiło niezłe zamieszanie, a świat po raz pierwszy skosztował frytek bez tłuszczu. Maszyna została nazwana po prostu Philips Airfryer, a mechanizm działania – Rapid Air.
Dodam jeszcze, że charakterystyczne kolory, bogate zapachy i smaki to nie magia – to chemia. Konkretnie efekt rozpadu cukrów i białek pod wpływem wysokiej temperatury. Jeśli chcesz wiedzieć więcej, poszukaj informacji o karmelizacji (tak powstaje między innymi karmel z cukru) oraz o reakcjach Maillarda. To ogromna i fascynująca rodzina procesów zachodzących nie tylko podczas smażenia powietrzem, ale też pieczenia, grillowania, wypalania kawy i wielu innych. Chemicy rozgryźli na razie tylko garstkę z nich.
Do tego warto dodać grupę podstawowych procesów zachodzących wewnątrz smażonych produktów w obecności wody i pary wodnej: denaturacja białek, hydroliza, żelatynizacja w produktach zwierzęcych i kleikowanie skrobi zgromadzonej przez rośliny. To praktyczna wiedza, która pomoże Ci uniknąć wpadek i wprowadzić dania na wyższy poziom.
Grafika tytułowa: MOVA
